English            Latin   

برای دریافت مطالب جدید به این آدرس www.azoh.net  مراجعه فرمایید

Yeni Adresimiz www.azoh.net

New Address www.azoh.net 

گفتنی است این سایت آرشیو مطالب منتشر شده از اسفند 89 تا دی 92 و همچنین از مهر 94 تا شهریور 95 را شامل می شود
 

معادن آذربايجان

تحقيق ونوشته:حسین علمی

------------------------

منطقه آذربايجان ايران كه درشمالغرب واقع ووسعتي280هزاركيلومترشامل ميشود اين منطقه كه نزديك به30ميليون جمعيت داردواستانهاي آذربايجان شرقي ،آذربايجان غربي،زنجان ، اردبيل و مناطق ترك(آذری) نشين استانهاي قزوين،همدان،كردستان،گيلان و...رادربرميگيرد اين منطقه علاوه برمنابع زميني مستعد كشاورزي وباغباني داراي معادن زيرزميني غني نيزميباشدكه معادن نفت،مس،طلا،آلومينا وسرب وروي مهمترين آنهاست وهركدام درسطح جهاني داراي ذخايرقابل ملاحظه يي بود مي باشد

1-معادن نفت مغان وخزر

2-معادن آلوميناي سراب

3-معادن مس سونگون

4-معادن طلاي تكاب

5-معان سرب وروي انگوران

1)نفت درمنطقه آزربایجان  از منابع عظیم دست نخورد ه ای است که در صورت سرمایه گذاری می تواند از منابع مهم برای توسعه بوده ومنطقه راازنفت خوزستان وخليج فارس بي نيازكند

معادن نفت مغان در بلوک های نفتی مغان 1 و مغان 2 با ذخایر 4 میلیارد بشکه می تواند با مصرف فعلی 100 سال نیاز داخلی منطقه را تامین کند.

پاره ای از حوزه های نفت وگازموجود در دریاچه خزر نیز در محدوده جغرافیا یی و روبروی سوا حل منطقه آذر بایجان  (شهرستان آذربایجانی نشین آستارا وبخش آذربایجانی نشی لیسارشهرستان هشتپر)قرار گرفته، و مشترک با همسایه شمالي(جمهوري آزر بایجان ) است. از این مورد می توان به حوزه آراز-آلوو-شرق(البرز) اشاره کرد.

بر طبق برآورد های اولیه این معادن 20 میلیارد شکه نفت درجا دارد که در صورت استخراج علاوه برتامين مصرف منطقه میتواندازمحل درآمد صادرات اقتصاد منطقه را دگرگون نماید.

البته علاوه بردوموردفوق وجودمعادن نفت وگازديگردرسايرمناطق آذربايجان

باتوجه به وجودذخايرعظيم درحواشي شمالي وشرقي بسیار محتمل است. اما هیچ گونه اکتشافی انجام نگرفته است.

2) معدن آلومینای سراب يكي ازعظيم ترين معادن ازاين نوع درجهان است ظرفیت پيش بيني شده آن4 میلیارد تن می باشد و از نظر کارشناسان هیچ نوع پس ماندی ندارد و علاو ه بر ماده اولیه آلو مینیوم، سیمان، منیزیم و چندین نوع داد ه شیمیایی دیگر نیز می توان از آن استخراج کرد به نحوی که تمام موجودی این معدن قابل استفاد ه می باشد.

3)معادن مس سونگون ورزقان  این معدن درفاصله ۱۳۰ کیلومتري تبريز، ۷۵ کیلومتراهر و۳۰ کیلومتر ورزقان در محدوده روستای سون گون واقع است. این معدن در یک منطقه کوهستانی با متوسط ارتفاع ۲۰۰۰ متر بالای سطح دریا  بر روی کمربند مس جهانی قرار دارد. این معدن به صورت توده نفوذی، بر روی رشته کوه‌های ارسباران (قره داغ) قرار گرفته‌است. این رشته کوه‌ها با ۸۰ کیلومتر عرض بخشی از کمربند آندزیتی آلپ- هیمالیا می‌باشند.

ذخیره احتمالی این معدن بیش از یک میلیارد تن و ذخیره قابل استخراج آن(با توجه به اکتشافات انجام گرفته) حدود ۷۹۶ میلیون تن برآورد شده‌است که در مجموع کل ذخایر قطعی، احتمالی و ممکن در محدوده  سونگون حدود ۱٫۷ میلیارد تن سنگ مس با عیار ۶۱/. ٪ است است. در این معدن غیر از فلز با ارزش مس، مولیبدن، طلا، نقره و دیگر عناصر با اهمیت به صورت فلزات همراه وجود دارند.علاوه برمعدن عظيم سونگون معادن مس ديگر درمنطقه ورزقان،اهرومشگين اهر دردست پروژه ،عمليات ومطالعه براي اكتشاف واستخراج درآينده است

4)آذربایجان به لحاظ موقعیت جغرافیایى و ساختار زمین شناسى داراى معادن  گرانبهای طلا نيزمی باشد. كه مهمترين آنها معادن طلاي تكاب( آغدره وزره شوران )،قروه وورزقان ميباشد معدن طلای زره‌شوران به عنوان بزرگترین معدن طلای ایران در ۳۵ کیلومتری شهرستان تکاب و ۱۵ کیلومتری مجموعه تاريخي تخت سلیمان واقع شده است. گواهی کشف معدن طلای زره‌شوران پس از عملیات اکتشافی گروه‌های داخلی و خارجی به نام سازمان توسعه و نوسازي معادن و صنايع معدني  صادر شده است.. بر اساس مطالعات نهایی ذخیره قطعی معدن طلای زره‌شوران تکاب چهار میلیون تن کانسنگ طلا با عیار 5.8 ppm (گرم در تن) برآورد شده است. ذخیره احتمالی این معدن 30 میلیون تن با عیار متوسط 5 ppm است.

معدن طلای آغدره به عنوان دومین معدن طلای کشورنيز در ۳۰ کیلومتری شهرستان تکاب واقع شده است.کارخانه فرآوری و استحصال طلای آغ‌دره در ۳۰ کیلومتری شهرستان تکاب با ظرفیت تولید سالیانه ۲/۲ تن به بهره‌برداری رسیده و هم اکنون فعال است.

سومين معدن طلاي آذربايجان معدن طلاي قروه است كه درمنطقه آذري نشين شرق استان كردستان فعلي قراردارد

علاوه بر این اندیسها  طلا، مناطقی دیگری نیز وجود دارند که دارای پتانسیلهای غنی از ذخایر طلا می باشند ولی به علت اینکه در این مناطق مطالعات زمین شناسی و اکتشافی مهمی  صورت نگرفته است توانایی های معدنی این مناطق بطور صحیح شناخته نشده است. علاوه بر این به علت اینکه ذخایر طلا به همراه سایر کانیها مانند نقره، مس و غیره یافت می شوند به دلیل استخراج و عملیات نادرست، طلای موجود در این معادن از بین می رود.

برخی معادن طلا کشف شده در آذربایجان به شرح زیر می باشد.

- کانسارهای آقا میر، شرف آباد، هیزجان، خوینرود، سیه کلان، کوه قاجار، مازگر، مزرود و انجرد درمنطقه ورزقان

- کانسار نبی جان در شهرستان کلیبر

- کانسار مسجد داغی در شهرستان جلفا

- کانسارهای زگلیک، نقدوز، وزایلیک، قاومیش اولان، ساریخانلو، زرینه رکاب در منطقه اهر

- کانسارهای قره قلات، بایچه باغ تكاب

- معدن  کانسارهای گچه کنبد، گزدره، آی قالاسی، چیچکلو و عربشاه درتكاب

- کانسارهای شاخ شاخ و اوچ دره در منطقه صائین قالا

- کانسارهای قیزل بولاق، کلیسا کندی و خانگل در منطقه چالدران

- کانسارهای قوچاش در منطقه قره ضیاالدین

- کانسارهای سیدتاج الدین در منطقه تسوج

- کانسار دلقوز داغ در منطقه عجب شیر

- کانسار دوستان در منطقه حسنلو سولدوز

- کانسارهای نازلو قره چمن و تیکمه داش در منطقه بوستان آباد

- معدن طلای خاروانا و اندیس های طلای آرموداق و آقوران در منطقه میانه

- کانسارهای خلف و خمس در منطقه خالخال

- معدن طلای دوست بیگلو و کانسار موئیل در منطقه خیاو (مشکین شهر)

- کانسار اسدآباد، چنگوری، خمارک و خوم دره در منطقه سلطانیه

- کانسار سهرین، سیدکندی، قره آغاج، قره گل، گل تپه، گویجه قیه و مهرجان در زنجان

- کانسار الوند،خلیفه لو، ریزه جین و زه آباد در ابهر

- معدن طلای توزلار در ماهنشان

- کانسار گازرخان در الموت قزوین

- کانسار قلعه سیلوار، داش کسن بهارلو و علی آباد دمق در همدان

4)معدن سرب و روي انگوران در محدوده استان زنجان و در 135 كيلومتري جنوب غربي شهر زنجان واقع شده است.

نزديكترين روستا به معدن روستاي قلعه جوق  و نزديكترين شهر به آن دندي با جمعيت  مي باشد. راه اصلي دسترسي جاده زنجان، دندي، معدن ميباشدكه داراي مسافتي در حدود 120 كيلومتر است.

اين معدن انگوران در ناحيه اي كوهستاني و در ارتفاع متوسط محلي2950 متري قرار گرفته يكي ازبزرگترين معادن آذربايجان ودربين معدن سرب وروي يكي ازبزرگترين معدن جهاني است.

بر اساس اطلاعات قابل استناد، اولين فعاليت هاي استخراجي بر روي اين معدن به سالهاي 1301 يعني 90سال پيش بر مي گردد. گويا در اين سالها گالن را با روشهاي قديمي استخراج و براي مصارف عمومي ذوب مي كرده اند. بعد از اين زمان تا قبل از جنگ جهاني دوم تنها يك دوره معدنكاري كوچك مقياس توسط شركت كامينكو در منطقه انجام شده است .

استخراج معدن به صورت عمده، عملاٌ بيست سال بعدازآن با واگذاري معدن به بخش خصوصي آغاز شده است. در طي اين سالها ماده معدني به روش زيرزميني استخراج مي شد . با پيشرفت نسبي عمليات اكتشافي و تعيين ذخيره معدن مقدمات طراحي معدن روباز فراهم آمد و بدين ترتيب اولين طرح روباز معدن كه تا مدتها نيز به عنوان طرح نهايي معدن شناخته ميشد، در سال 1347 توسط آقاي كندي از شركت گلدن اسوشيت Golden Associate تهيه شد. اين طرح برمبناي اطلاعات حاصل از 52 گمانه اكتشافي و رسم مقاطع قائم توسط اين اطلاعات تهيه شده است.

پس از شروع استخراج معدن به روش روباز، به طور معمول هرسال يا هرچندسال يك طرح استخراج و باطله برداري ارائه شده است.

چون استخراج تا كنون به روش روباز بوده ، بالطبع از بالاترين قسمت كانسار آغاز شده و فقط بخش هاي اكسيده كانسار و جزء كوچكي از كانسنگ هاي اكسيده را مورد استخراج قرار داده است . با توجه به بازار خوب سولفيدهاي روي و سرب ، همواره چگونگي دستيابي و استحصال كانسنگ سولفوري ، مورد نظر بوده و در چندين مرحله مطالعاتي در اين زمينه انجام شده است و در نهایت شرکت تهیه وتولید مواد معدنی  جهت استخراج زون سولفوره اقدام به حفر تونل های اصلی نموده است.

------------------------------------------------ تبريز1391-------------------------------------------

آذوح

Share/Save/Bookmark
 
آدرسهای ما - Follow us

YouTube

 -----

Facebook

----- 

Twitter