ریشهٔ واژهٔ «نفت» از واژهٔ اوستایی نپتا گرفته شده است.

کلمهٔ نفت در زبان انگلیسی پترولیوم نامیده می شود که از دو کلمه پترا (معادل یونانی واژه سنگ )و کلمه اولئوم ( روغن ) تشکیل شده است.

نفت مایعی است که عمدتاً از دو عنصر آلی هیدروژن و کربن تشکیل شده است و دارای مقادیری کمتری از عناصر سنگین مانند نیتروزن ،اکسژن و گوگرد می باشد.و به صورت طبیعی در زیرزمین به صورت استثنایی در روی زمین یافت می شود .

نفت مایع علیظ و افروختنی به رنگ قهو ه ای  سیر یا سبز تیره است که در لایه های بالایی بخش هایی از پوسته کره زمین یافت می شود . نفت شامل آمیزه پیچید های از هیدرکربن هایی گوناگون است . بیش تر این هیدروکربن ها از زنجیره آلکان است ولی ممکن است از دید ظاهر ترکیب یا خلوص  تفاوت زیادی داشته باشند.بیش‌تر دانشمندان منشأ تشکیل نفت را گیاهان و موجودات آلی ، موجود در اقیانوسها ی اولیه می دانند .  باقی‌ماندهٔ حیوانات و گیاهانی که میلیون‌ها سال قبل از محیط دریا (آب)، قبل از دایناسورها زندگی می کردند.  در طی سال‌ها توسط لپه‌های گل پوشیده شده‌است. برای تبدیل این موجودات به نفت به گرما و فشار مناسب  درطول سالیان دراز نیاز می‌باشد که در صورت وجود این شرایط همراه با سنگ مخزن مناسب نفت به‌مقدار زیاد در حوضچهٔ نفتی جمع می‌گردد.نفت خام حالت روغنی دارد و به‌شکل‌های جامد، مایع و گاز دیده می‌شود. برخی اوقات به‌تمام اشکال نفت  «هیدر وکربن »نیز گفته می‌شود. اگر نفت در محلی جمع گردد به‌آن محل «حوضچهٔ نفتی» گفته می شود . از مجموع چندین حوضچهٔ نفتی، یک «میدان نفتی» حاصل می‌شود. به‌سنگ متخلخل دربرگیرندهٔ نفت، «سنگ مخزن» می‌گویند.

پیشینه نفت

اقوام متمدن دوران باستان ، به ویژه سومری ها( ترکان باستان ) ، آشوری و بابلی ها در حدود چهر هزار و پانصد سال پیش در سرزمین بین النهرین ( عراق امروزی) با برخی از مواد نفتی که از در یاچه قیر به دست می آمد.آشنایی داشتند.همچنین از قدیم نفت در مغان ، بین عشایر رواج  بوده و به کار بردن آن  در روشنای در مواردی دیگر آگاه بود ه اند.با توسعه و پیشرفت تکنولوژی حفاری در اواسط قرن نوزدهم و تکنولوژی تقطیر و پالایش نفت در اواخر قرن نوزدهم و استفاده از آن در موارد غیر سوختی، جهش حیرت‌آوری بوجود آمد. بطوری که امروزه صنایع پتروشیمی نفش اساسی و بنیادی در رفع نیاز عمومی جامعه به عهده دارد.

تاریخچه نفت  در مغان

نخستین بار هیم در سال 1950( رئیس زمین شناسی وقت  شرکت سهامی نفت مرکزی ) آثار تراوشهای مواد نفتی را در منطقه قیر دره در آذربایجان گزارش داد . دو سال بعد طراز ( 1952)طی مطالعه این منطقه در دشت مغان طی گزارشی این ناحیه از آذربایجان با پتانسیل نفتی اعلام کرد .یک سال بعد مطالعات وی منجر به معرفی سه تاقدیس  اصلاندوز ،آجی شمه و گنبد شاه آباد مغان را برای عملیات اکتشافی معرفی کرد .بهره برداری از نفت دشت مغان در آن وقت به علت سیاسی بودن میسر  نشد و علتش را تراوایی بسیار کم مخزن اقتصادی تشریح کردند. با وجود چشمه های متعدد نفتی در این حوضه احتمال می رود اکتشافات دیگری در این منطقه صورت گیرد. مجوز عملیات اکتشاف نفت مغان به تازگی (۱۳۸۷) امضا شده و این عملیات هم اکنون در این منطقه ادامه می یابد. در آینده نزدیک اطلاعات بیشتری در مورد سیستم هیدروکربوری و میدان نفتی این حوضه ارائه خواهد شد.

حوضه های رسوبی فلات ایران و بلوکهای عملیات اکتشافی

یک حوضه‌ رسوبی بخشی از پهنه زمین­شناسی است که دارای ضخامت قابل توجه توالی رسوبی از رسوبات دورانهای مختلف بوده و تاریخچه رسوبی-تکتونیکی تقریباً یکسانی داشته باشد. معمولاً حوضه­هایی بیشتر دارای امید اکتشاف مخازن می باشند که همراه با نفوذ توده های آذرین نبوده و سنگ منشأ مناسب به مرحله بلوغ رسیده را داشته باشد. علاوه بر این دارای سنگ مخزن، سنگ پوش و تله زمین شناسی (و دیگر عوامل موثر) برای ایجاد، مهاجرت و حفظ سیالات هیدروکربوری را داشته باشند. حوضه­های رسوبی ایران که در زمان‌های مختلف زمین‌شناسی دارای مخازن هیدروکربوری با امکان اکتشاف هستند، با نام‌های مختلفی نامگذاری شده اند که حوضه‌های رسوبی در نواحی زاگرس- خلیج فارس، ایران مرکزی، کپه داغ و گرگان، عمان، مکران و شرق ایران، مغان، خزر و سواحل آن از حوضه‌های بزرگ و شناخته شده‌ هستند.

کلیه حوضه های رسوبی دارای اولویت یکسان برای عملیات اکتشافی نمی باشند. از کل مساحت کشور در خشکی و دریا حدود ۹۰۰ هزار کیلومتر مربع با درجه اولویت‌های متفاوت (از قوی تا بسیار ضعیف) قابلیت ایجاد نفت و گاز را دارند. در طول مدت ۱۰۰ سال گذشته فعالیت‌های اکتشافی از نقشه برداری و زمین‌شناسی تا حفاری به مرور در همه حوضه‌های رسوبی کشور انجام شده است.

کلاً پنج منطقه در نقشه اولویت سرمایه‌گذاری برای تولید مخازن نفت و گاز تهیه شده در کشور مشخص شده است که به ترتیب اولویت شامل :

1)مناطق زاگرس، خلیج فارس و دشت سرخس (با مساحت تقریبی ۳۷۰ هزار کیلومتر مربع)

2)منطقه‌مرکزی ایران (با مساحت تقریبی ۷ هزار کیلومتر مربع)

3)بخش‌هایی از ایران مرکزی، زاگرس مرتفع، دریای خزر، کپه داغ، گرگان (با مساحت تقریبی ۲۰۰هزارکیلومتر مربع

4)مکران و در‌یای عمان، بخش‌هایی از ایران مرکزی، طبس، سواحل دریای خزر، مغان، کپه داغ مرکزی و شرقی، بینالود و البرز (به مساحت تقریبی ۲۲۰ هزار کیلومتر مربع)

5)بخش‌هایی از ایران مرکزی، تربت جام، جازموریان، زابل (به مساحت تقریبی ۷۰ هزار کیلومتر مربع)

هر حوضه رسوبی به طور کلی به بلوکهای عملیات اکتشافی تقسیم می شود. کل مناطق اکتشافی کشور به ۹۶ منطقه نقسیم‌بندی شده است که در حال حاضر در۱۱ بلوک نفتی با وسعت آن ۷۹۰۰ کیلومتر مربع شرکتهای خارجی (نروژ، روسیه، چین، ایتالیا، سوئد، مالزی، اتریش، اسپانیا، شیلی، هند، اکراین،کرواسی،برزیل و تایلند) مشغول به انجام عملیات اکتشاف هستند. بلوکهای فروزان، ساوه، اناران، زواره کاشان، منیر، فارسی، کوهدشت، خرم آباد و گرمسار از جمله بلوکهای عملیاتی خشکی و بلوک های لاله، تابان، فردوس،مغان، توسن، ایران مهر ت.فروز از بلوکهای اکتشافات دریایی است

در سالهای اخیر مخازن متعدد نفتی (عمدتاً نفت سبک) و گازی در این بلوکهای یاد شده یافت شده است. که در زون آذربایجان حوزه نفتی سبک مغان یکی از آنها می باشد.

حوضه­های مهم رسوبی و سازندهای سیستم هیدروکربوری آنها

پنج حوضه در میان حوضه­های رسوبی از اهمیت وی‍ژه­ای بر خوردار­اند که شامل:

الف)حوضه های زاگرس ، ایران مرکزی و خلیج فارس که اکثر مخازن نفتی و گاز ی ایران در این حوضه واقع شده است ( بیش از 98 درصد )

ب) حوضه ایران شمالی (حوضه کُپه داغ ، شرق گرگان و شمال شرق ایران): حوضه کپه داغ در شرق دریای خزر، شمال شرقی ایران­، جنوب ترکمنستان وشمال افغانستان قرار دارد. وسعت این حوضه در ایران بیش از 50000 کیلومتر مربع است .

ج) حوضه اذربایجان جنوبی(دشت مغان): منطقه نفت خیز دشت مغان (میدان مغان)

یکی دیگر از حوضه های شناخته شده هیدروکربوری در ایران است. این حوضه در شمال غرب کشور با وسعت ۵/۶ کیلومتر مربع است. ضخامت رسوبات در این حوضه بیش از ۸ کیلومتر بوده و غنی از طبقات شیلی- رسی است.

د) حوضه شمال مرکزی (اطراف شهر قم)

ه) حوضه دریای خزر جنوبی: مخازن این حوضه عمدتاْ نفتی می باشد ولی مخازن گازی نیز در این منطقه کم نمی باشد. ایران قریب به ۴۰ مخزن نفتی و گازی در این حوضه دارد که بطور جدی مطالعه نشده است.

اکتشافات نفت در مغان

یک منطقه انتخاب شده را مطالعه نمونه های سنگی زمین ، مورد استخراج قرار می دهند. اندازه گیری انجام می شود و اگر مکان از لحاظ نفتی مکان موفقیت آمیزی باشد حفاری آغاز می شود . بالای چاه ساختاری که « دکل » نامیده می شود.برای جادادن وسایل و لوله های مورد استفاده در چاه ساخته میشود .  زمانی که حفاری تمام می شود . چاه حفر شده یک جریان ثابتی از نفت را به سطح زمین خواهد آورد و به سنگ هایی که عالبا از سنگ رستی تشکیل شده و روی نفت قرار می گیرند ، « سنگ پوششی» گفته می شود .نفت به صورت خام نمی تواند مورد استفاده قرار بگیرد و باید در پالایشگاه مورد تصفیه قرار گیرد . نفت را با بشکه می سنجند. هر بشکه حاوی 159 لیتر نفت می باشد .

قرارداد اکتشاف نفت مغان با یک شرکت خارجی امضا میشود  دوشنبه ، 19 فروردین ، 1387

استاندار اردبیل اعلام کرد: قرارداد اکتشاف نفت در منطقه مغان با یک شرکت اوکراینی امروز /دوشنبه/ در تهران به امضا میرسد.

علی نیکزاد، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ، طرح اکتشاف نفت در منطقه مغان را از مصوبات سفر ریاست جمهوری به استان ذکر کرد و افزود: مغان در منطقه قیرلو از توابع شهرستان بیله‌سوار دارای دو بلوک نفتی است که ذخایر این دو بلوک بیش از چهار میلیارد بشکه نفت براورد شده است.

وی گفت: نفت این بلوکها سبک بوده و از نظر کیفیت و پالایش فرآوری و فرآورده‌های نفتی خوب و باارزش میباشد.

وی اظهارداشت: با اجرایی شدن این قرارداد عملیات اجرایی اکتشاف و استخراج نفت مغان آغاز خواهد شد.

نیکزاد تاکید کرد: طرح اکتشاف و استخراج نفت مغان فرصت کم نظیری را برای رونق اقتصادی استان اردبیل فراهم آورده و توسعه آن را شتاب میبخشد.

برآورد وجود 4 ميليارد بشکه نفت در منطقه مغان

تهران / واحد مرکزي خبر/ مکتوب 1387/04/13

مدير اكتشاف شرکت ملي نفت ايران گفت: براساس برآوردها پيش بيني مي شود پس از مطالعات اكتشافي بين دو تا چهار ميليارد بشكه نفت از منطقه مغان در استان اردبيل استخراج شود.

سيد محمود محدث در مصاحبه تلفني با خبرنگار واحد مرکزي خبر با بيان اينکه هم اکنون هيئتي از کرواسي( مجري طرح مطالعات و اکتشاف نفت منطقه مغان ) به استان اردبيل سفر کرده است افزود: مطالعه و اكتشاف نفت در منطقه مغان استان اردبيل تا دو سال آينده ادامه مي يابد.

وي گفت: تاكنون هشت چاه عميق و نيمه عميق در مغان حفر شده است و عمليات اكتشاف همچنان ادامه دارد

محدث افزود: مطالعات در شهرستان گرمي مغان از وجود نفت در عمق چهار تا پنج هزار متري حكايت مي كند اما در منطقه اصلاندوز احتمالا نفت در عمق سه هزار متري قرار دارد.

شرکت نفتی آی ان ای کرواسی عملیات و اگتشاف نفت مغان را در حال اجرا دارد.

شنبه 15 تير 1387 - ساعت 20:12

شماره خبر: 100942959779

مدير اكتشاف وزارت نفت خبر داد

ذخيره نفت مغان به بيش از 4 ميليارد بشكه مي‌رسد

جام جم آنلاین : مدير اكتشاف وزارت نفت گفت: ‌ذخيره نفت مغان بيش از 4 ميليارد بشكه تخمين زده شده  است . سيد محمود محدث در بازديد از پروژه اكتشاف نفت مغان گفت: تاريخچه اكتشاف نفت در مغان طولاني است و به بيش از 35 سال قبل مي‌رسد.

وي افزود: در مناقصه‌اي كه براي اجراي اين طرح انجام شد، در بين شركت‌هاي داخلي و خارجي شركت ina برنده مناقصه شد و اميدواريم عمليات لرزه‌نگاري اكتشاف اين پروژه به سرعت انجام شود. بوناهيچ، سفير كرواسي كه در اين بازديد او را همراهي مي‌كرد، گفت: طرح مطالعاتي اكتشاف نفت مغان تا مهرماه امسال شروع مي‌شود و تا آخر سال جديد ميلادي استارت عمليات اكتشاف نفت مغان آغاز خواهد شد.

وي افزود: اين پروژه در 2 بلوك به نام‌هاي مغان يك و مغان دو اجرا مي‌شود و در مرحله اول نيز كل هزينه آن به بيش از 140 ميليون دلار خواهد رسيد.

سفير كرواسي تصريح كرد: ‌مدت 2 سال تحقيقات و مطالعات و 2 سال طرح تفصيلي و 4 سال نيز مرحله اكتشاف نفت زمان خواهد برد.

علي نيكزاد، استاندار اردبيل نيز گفت: بحث اكتشاف نفت در مغان جزو مصوبات سفر اول و دوم رئيس‌‌جمهور بود و با تلاش و پيگيري زياد شركت ina كرواسي در مناقصه ارديبهشت‌ماه برنده شد و اميدواريم با اجراي آن علاوه بر رونق منطقه، شاهد اشتغالزايي بيشتري بشويم.

اردبيل ـ خبرنگار جام‌جم

برگزاری مناقصه فعالیت اکتشافی در دشت مغان تاریخ

يكشنبه، 24 آبان ماه ، 1388

موضوع :برگزاری مناقصه فعالیت اکتشافی در دشت مغان

مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران درباره فعالیت اکتشافی در دشت مغان تصریح کرد: در این منطقه به منظور توسعه فعالیت‌های اکتشافی در حوزه‌های رسوبی، قراردادی با یک شرکت از کشور کرواسی منعقد شده و این شرکت متعهد است در منطقه یاد شده علاوه بر فعالیت‌های زمین‌شناسی، عملیات لرزه‌نگاری و پس از آن حفاری یک حلقه چاه اکتشافی را انجام دهد.

به گزارش شانا، سیدمحمود محدث افزود: در دشت مغان، مطالعات زمین‌شناسی و کارهای لرزه‌نگاری پیشین بازپردازش و تفسیر مجدد شده و خطوط لرزه‌نگاری طراحی شده است؛ از این رو، تاکنون لرزه‌نگاری جدیدی انجام نشده و قرار است مناقصه آن تا پایان سال جاری برگزار و حفاری اکتشافی آن پس از لرزه‌نگاری انجام شود و در آن زمان می‌توان گفت که آیا میدان جدیدی در دشت مغان کشف شده یا خیر.

مناقصه مزایده، اکتشاف

«آذربایجان جنوبی هم دارای نفت می شود »

قرارداد اجرای عملیاتی اکتشاف و توسعه نفت و گاز بلوک مغان 2 در استان اردبیل بین مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران و مدیر عامل شرکت INA کرواسی امضا شد. به گزارش مهر، قرارداد اجرای عملیاتی اکتشاف و توسعه نفت و گاز بلوک مغان 2 در استان اردبیل شب گذشته در محل مهمانسرای شرکت ملی نفت بین سید محمود محدث مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران و دراکوویچ مدیرعامل شرکت INA کرواسی امضا شد.

سید محمود محدث در مراسم انعقاد این قرار داد، گفت: این قرارداد سومین قرار داد از مناقصه 17 بلوک اکتشافی توسعه ای که به منظور توسعه و گسترش فعالیتهای اکتشافی  _ توسعه ای و شناسایی و ارزیابی  سریعتر منابع هیدرو کربری با شرکت کرواسی به امضا رسید .

مدیر امور اکتشاف شرکت ملی نفت وسعت بلوک مغان 2 را بیش از 3 هزار و 230 کیلومتر ذکر و خاطرنشان کرد: پیمانکار متعهد است که 600 کیلومتر از اطلاعات لرزه نگاری دو بعدی قبلی را مطالعه کرده و 100 کیلومتر داده ها را لرزه نگاری دو بعدی جدید انجام دهد و 200 کیلومتر مربع داده های لرزه نگاری سه بعدی برداشت و یک حلقه چاه اکتشافی حفر کند.

به گفته وی در صورت وجود شواهد مثبت و وجود هیدروکربور در بلوک مغان 2 عملیات تکمیلی لرزه نگاری دو بعدی با میزان 500 کیلومتر و حفاری دو حلقه چاه اکتشافی دیگر نیز پیش بینی شده است.

مدیر امور اکتشاف شرکت ملی نفت اظهار امیدواری کرد: با شروع عملیات اکتشاف در این منطقه توان تولید نفت و گاز کشور افزایش یابد

همچنین در این مراسم مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران در سخنانی، اکتشاف - توسعه و تولید را سه ماموریت اصلی شرکت ملی نفت ایران در بخش نفت و گاز بر شمرد و گفت: خوشبختانه در این زمینه ها در منطقه خاورمیانه دارای بیشترین تجربه هستیم

سیف الله جشن ساز افزود: در سال گذشته میزان کشف میادین جدید در کشور 3/1 بیشتر از حجم تولید بوده است که امیدواریم امسال با تلاش در بخشهای ذکر شده موفقیت بیشتری کسب کنیم

وی یاد آور شد: به دنبال مناقصه 17 بلوک اکتشافی در سال 2007 بلوک مغان 2 سومین قرار دادی است که در بخش اکتشاف منعقد شد

مدیر عامل شرکت مناطق نفت خیز جنوب مدت زمان اجرای این قرار داد را 4 سال عنوان کرد و افزود: در صورت اکتشاف عملیات توسعه نیز به شرکت آی ان ای  واگذار می شود.

به گفته وی حداقل هزینه دوره اکتشاف 142 میلیون دلار پیش بینی شده و هزینه های ثانویه اجرای طرح نیز به میزان ذخایر هیدرورکربوری بستگی دارد.

جشن ساز تاکید کرد: تمام هزینه های این پروژه بر عهده شرکت آی ان ای کرواسی است و نرخ بازگشت به سرمایه نیز در این طرح 14 درصد آی ان ای  کرواسی است. به گفته وی در صورت عدم کسب میدان تجاری در این بلوک کلیه هزینهای  ریسک بر عهده پیمانکار است .

مدیر عامل شرکت ملی نفت خاطرنشان کرد: همکاری دو شرکت به این قرار داد محدود نمی شود و قطعا این قرارداد زمینه ساز همکاری های بیشتر در آینده نزدیک است.

منبع: خبرگزاری مهر

کد خبر: 30235359          (1612029)            تاريخ انتشار : 20/11/1389 - 21:16

نماينده مردم پارس آباد مغان خواستار تسريع درعمليات اكتشاف نفت در اين منطقه شد

پارس آباد ، اردبيل - نماينده مردم پارس آباد و بيله سوار در مجلس شوراي اسلامي خواستار تسريع در اجراي طرح اكتشاف نفت در منطقه مغان شد .

به گزارش خبرنگار ايرنا ، وكيل سپه روز چهارشنبه در نشست استاندار اردبيل با جمعي از خانواده شهداي پارس آباد وجود ذخاير و منابع نفتي در حوزه مغان را از نعمت هاي بزرگ خداوندي ذكر كرد و گفت : مطالعات اوليه از وجود چهار ميليارد بشكه نفت در اين حوزه حكايت دارد .

وي، با انتقاد ازحركت كند و لاك پشتي روند اجراي طرح اكتشاف نفت مغان ، افزود: با محقق شدن اين پروژه عظيم تحول اساسي در منطقه ايجاد خواهد شد .

نتیجه گیری

بهره برداری نفت دردشت مغان در  سال 1345 متاسفانه  به علت  سیاسی بودن علت رادر تراوایی بسیار کم سنگ مخزن ،اقتصادی ندانستند. از آن زمان این مسئله چندان پیشرفتی نداشت و در واقع مسکوت مانده بود، تا اینکه با ریاست جمهوری دکتر احمدی نژاد طرح اکتشاف نفت مغان شکل اجرایی به خود گرفت و در سفر دوره نخست به استان اردبیل این طرح به تصویب هیات دولت رسید. لازم به ذکر است پس از گذشت 45 سال آیا این علت (  تراوایی بسیار کم سنگ مخزن ) از بین رفته است ؟

بنا بر اعلام نتایج مطالعات، طرح اکتشاف نفت منطقه مغان تاکنون در هفده بلوک اکتشافی مطالعه شده و ذخایر نفت از نوع نفت سبک می‌باشد. هیات دولت در سال 1385در دور دوم سفر استانی خود که به اردبیل داشتند، اجرایی شدن این مصوبه را مورد تاکید قرار داد که پس طی مقدمات، سرانجام اکتشاف نفت مغان به ارزش یکصدوچهل‏ویک میلیون و هشتصد هزار دلار توسط یک شرکت اوکراینی به امضا رسید. در همین راستا، هر چند، وزارت نفت از سوی هیات دولت موظف شد با هماهنگی معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهوری و با رعایت مقررات قانونی نسبت به آغاز عملیات اکتشاف نفت مغان در سال 1387 اقدام کند. ولی متاسفانه، این طرح که از مهمترین خواسته های مردم منطقه و آذربایجان است  به علت سیاسی بودن رشدش، به گفته خود مسولان مغان ( نماینده مغان : آقای وکیل سپه ) لاک پشتی بوده  است . چرا پس از 45   بازهم نمایندگان ضعیف مغان و آذربایجان وطن فروشی و سکوت می کنند.

زيرا وجود آن باعث اشتغالزايي و صادرات  و وارد كردن ارز خارجي به منطقه و آذربایجان می گردد.فلذا چندین تحقیقاتی که نگارنده درمورد طرحهای بزرگ در آذربایجان داشته به این نتیجه رسیده که همه طرحها در آذربایجان فقط جنبه رسانه ای و تبلیغاتی و در آخر هیچ عملی نشده یعنی طرحها پس از چندین سال که تبلغات رسانه ای می شود بعدا از گذشت چندین سال طرحها بایکوت می مانند.مانند بزرگراه زنجان _اردبیل و نفت مغان ، زمین گرمایی مشکین شهر ، تله کابین قلعه بابک( کلیبر ) ، تله کابین مشگین شهر ، تصفیه خانه پارساباد مغان،کارخانه مس مشگین شهر ، کارخانه مس اهر ، احیای آهوی مغان ، احیای دریاچه ارومیه ...

نویسنده و گردآوری: صابر پرستار و بابک آگاهی