آذوح: آسوشيتدپرس با اشاره به اين که درياچه اروميه سومين درياچه بزرگ آب شور جهان به شمار مي‌رود، نوشت: افراد محلی که مسافران را با قايق بر روی اين درياچه مي‌چرخانند مي‌دانند که امسال ديگر نمي‌توانند صدها گردشگر و مسافر را با قايق برای لذت بردن از جاذبه‌های گردشگری درياچه اروميه در اين درياچه حرکت دهند.

يک فرد محلی در اين باره گفت: نگاه کنيد قايق گير کرده است. قايق ديگر بيشتر از اين نمي‌تواند حرکت کند.

وی در عين حال به کف درياچه اروميه اشاره مي‌کند که مملو از نمک و شوره‌زار شده است.

درياچه اروميه زيستگاه انواع جانوران آبزی طی سال‌های اخير بيش از 60 درصد منابع آبی خود را از دست داده است و به شوره‌زار تبديل شده است. به اعتقاد کارشناسان محيط زيست اين درياچه طی سال‌های آينده به طور کامل خشک خواهد شد. آن‌ها سوء‌مديريت در زمينه سياست‌های آبرسانی و تخريب رودخانه‌های بالادست را از مهمترين علل کاهش شديد منابع آبی درياچه اروميه مي‌دانند.

بر اساس اين گزارش دو سال پيش برخی مردم محلی بخش مهمی از درآمد خود را از راه تو‌رهای مسافرتی برای گردشگران درياچه اروميه به دست مي‌آوردند. ولی از زمانی که خشکسالی درياچه اروميه تشديد شده و شوری آب اين درياچه به شدت افزايش يافته است قايق‌ها تنها 10 دقيقه قادر به حرکت در درياچه هستند و بنابراين آن‌ها اين شغل را به زودی از دست خواهند داد.

يک فرد محلی گفت: مسافران و گردشگران از اين سفر و تور خسته‌کننده لذت نمي‌برند. مسافران بايد صدها متر را از کف شوره‌زار درياچه بگذرند تا به قايق برسند. بسياری از قايق رانان قايق‌های خود را پارک کرده و در خانه‌های خود هستند.

در ماه آوريل مقام‌های اروميه فعاليت اسکله گلمانخانه را به علت کمبود شديد آب متوقف کردند. عمق آب در عميق‌ترين مناطق اين اسکله به کمتر از 2 متر رسيده بود. وضعيت در اسکله‌های شرفخانه و اسلامی نيز به همين ترتيب بوده است.

خشکسالی درياچه اروميه همچنين تاثير منفی شديدی بر فعاليت هتل‌ها و ساير فعاليت‌های مربوط به گردشگری داشته است. از زمانی که مسافران و گردشگران داخلی و خارجی تمايل چندانی برای سفر به درياچه اروميه ندارند پروژه‌های ساخت هتل در اروميه متوقف شده است.

علاوه بر بخش گردشگری گسترش خشک‌سالی درياچه اروميه تهديد جدی عليه کشاورزی مناطق شمال غرب ايران به شمار مي‌رود. وزش توفان و بادهای شديد موجب انتقال نمک به مزارع کشاورزی منطقه مي‌شود. بسياری از کشاورزان اکنون به شدت نگران آينده زمين‌های خود هستند. اين زمين‌ها طی قرن‌های گذشته به لحاظ توليد سيب درختي، انگور، بادام، پياز و سيب زمينی شهرت زيادی داشته است.

مسعود محمديان کارشناس کشاورزی در اين باره گفت: وزش اين بادها نه تنها تاثيرات منفی زيادی بر مناطق اطراف درياچه اروميه خواهد داشت بلکه به کشاورزی مناطق دورتر نيز آسيب‌های جدی وارد خواهد کرد.

سلمان ذاکر نماينده اروميه در مجلس نيز هشدار داد با ادامه روند کنونی خطر سونامی شوره زار در درياچه اروميه به شدت رو به افزايش است.

وی افزود با خشک شدن درياچه اروميه در دو تا 5 سال آينده بيش از 8 تا 10 ميليارد تن نمک زندگی مردم منطقه را به شدت تهديد خواهد کرد.

مسعود پزشکيان عضو شورای شهر تبريز نيز تاکيد کرد درياچه اروميه در حال خشک شدن است ولی نه مقام‌های دولتی و نه مقام‌های محلی کار خاصی انحام نمي‌دهند.

اکنون سوال اين است که اين فاجعه زيست‌محيطی چگونه توسعه مي‌يابد و در شرايط کنونی چه بايد کرد؟ گزارش‌های رسمی نشان مي‌دهد عوامل اصلی خشکی درياچه اروميه خشکسالی 10 سال گذشته و افزايش بيش از حد از منابع آبی رودخانه‌های بالا دست درياچه اروميه برای مصارف کشاورزی است.

نخستين هشدارها در خصوص خشک شدن درياچه اروميه اواخر دهه 1990 ميلادی مطرح شده است. علي‌رغم اين هشدارها دولت به ساخت 35 سد بر رودخانه‌های بالا دست درياچه اروميه ادامه داد. احداث جاده بين اروميه تبريز از روی درياچه اروميه نيز در اين مسأله بي‌تاثير نبوده است. هيچ‌گونه مطالعات زيست محيطی در خصوص اجرای اين پروژه انجام نشده و کارشناسان محيط زيست بر اين باورند که احداث اين جاده موجب اختلال در روند گردش منابع آبی درياچه اروميه شده است.

ناصر عاق استاد دانشگاه سهند تبريز در اين باره گفت کارشناسان بر اين باور بودند که دوره خشکسالی 10 ساله درياچه اروميه فرا رسيده است ولی پس از گذشت اين 10 سال خشکسالی همچنان ادامه يافته است.

اوايل دهه 2000 ميلادی تحقيقات دانشگاهی نشان داد درياچه اروميه با سرنوشت مشابه درياچه آرال در قزاقستان و ازبکستان روبرو شده است. شوروی سابق در دهه 1960 ميلادی با اجرای پروژه‌های آبرسانی موجب کاهش شديد منابع آبی درياچه آرال شد و حجم اين درياچه اکنون به کمتر از يک دهم دهه 1960 رسيده است.

دولت ايران در ماه آوريل برنامه سه مرحله‌ای را برای نجات درياچه اروميه اعلام کرد که شامل باروری ابرها برای افزايش بارش باران در منطقه، کاهش مصرف آب و سيستم آبياری و افزايش عرضه آب به درياچه اروميه بوده است.

برخی کارشناسان اين گونه اقدامات دولت ايران را تنها نوعی اقدام سمبليک مي‌دانند و بر اين باورند که بهترين راهکار برای نجات درياچه اروميه در شرايط کنونی استفاده از آب‌های ذخيره شده در پشت سدها است. منابع آبی رودخانه‌های بالادست درياچه اروميه مهمترين نقش را در ادامه حيات اين درياچه خواهد داشت.

اسماعيل کهرم استاد دانشگاه آزاد تهران در اين باره گفت احداث سد ها طی سالهای گذشته تاثير منفی زيادی بر درياچه اروميه داشته است. سه پنجم منابع آبی درياچه اروميه خشک شده است و ميزان شوری آب درياچه اروميه به 350 ميلی گرم در هر ليتر رسيده است. اين رقم در دهه 1970 به 80 ميلی گرم رسيده بود.

وی افزود دولت بايد اجازه دهد تا 20 درصد آب سدها به درياچه اروميه سرازير شود. مصطفی قنبری دبير شورای حفاظت از درياچه اروميه تاکيد کرد انتقال آب از دريای خزر تنها راه نجات درياچه اروميه خواهد بود. ولی با توجه به بعد مسافت اجرای اين پروژه مستلزم هزينه‌های بسيار زيادی خواهد بود.

يک راننده تاکسی در اروميه از طرح دولت برای باروری ابرها ابراز رضايت مي‌کند و مي‌گويد اين تصميم خوبی است. هر شب به ابرهای تيره‌ای که مي‌آيد نگاه مي‌کنم و به خانواده ام می گويم به زودی باران خواهد باريد. البته يک روزنامه‌نگار بر اين باور است که طرح باروری ابرها که از سوی دولت مطرح شده بيشتر شبيه يک نمايش است و بارش باران‌های اخير نيز بيشتر فصلی و موسمی بوده است.

آذوح