با توجه به روند جریانات حکومت استعماری ـ ارگانیک با شیوه‌ی ‌توتالیتری فارس‌ها(جمهوری اسلامی) و نظر به مصاحبه‌ای که جناب یونسی در روزنامه اطلاعات مورخه94-6- نموده حاکمیت به آموزش زبان‌های غیر فارسی مخصوصا تورکی به این زودی‌ها وبا این آسانی‌ها میدان فعالیت نخواهد داد و تا نیروی بزرگتر و پایدارتر فعال شده‌ای (اراده ملی) را در جلو چشم و فشار برگلویش را تا مرگ و سرنگونی ندیده تن نخواهد داد.

به نظر می‌رسد درشرایط فعلی در کوتاه مدت برای ما تورکان آزربایجان جنوبی این مورد مقدور نیست لذا روش‌های عملی محدود و غیرمستقیمی را جهت آموزش زبان‌مان به ملت خود مخصوصا کودکان بایستی ابداع و بکار بریم. نکاتی را در تغییرات نحوه سرکوبگری حکومت یادآوری می‌کنیم.

1. جمهوری اسلامی از طرفی در شرایط کنونی برخلاف اوایل انقلاب مجبور است کسانی را که بازداشت کرده است حق انتخاب وکیل در نظرگیرد.

1. با توجه به اینکه امکان اعلام بازداشت شدگان به مجامع بین‌المللی وجود دارد لذا حکومت نمی‌تواند آنان را در دوره حبس مثل گذشته نابود کند.

1. بالا رفتن آگاهی ملی در تورکان آزربایجان جنوبی باعث شده تا همگان بدانند که حکومت قوانینی برای جرم شناختن آموزش زبان ندارد و از این به بعد هم نخواهد توانست با توجه به اوضاع بین المللی وضع کند و مجبور است نام دیگری(مثلا ضد امنیتی) روی آن بگذارد.

1. با قبول مطرح شدن زبان کردی در مدارس و دانشگاه‌های دولتی حکومت،از سال 1394به نوعی اتحام امنیتی در مورد آموزش زبان‌های غیر فارسی سست ولق می‌شود و می‌توان آنرا به رخ حکومت کشید.

1. زبان مادری تورکی آزربایجانی ما به علت استقلال کامل از فارسی وعربی و داشتن بنیه قوی و نظم ریاضی وار، برای تک ـ تکمان اراده شخصی و احساس آزادی و برای هدف‌های ملی احساس غرور و استقلال خواهد آورد و یکی از قوی‌ترین پایه‌های استقلال‌مان می‌باشد و می‌تواند دیگر پتیه‌های استقلال‌مان را نیز زنده و به جریان اندازد.

1. الفبای تطبیق داده شده لاتینی برای زبان ما، دقیق‌ترین، متناسب‌ترین و راحت‌ترین مورد ممکن برای یادگیری زبان‌مان می‌باشد و این نیز خود به استقلال از خط فارسی(تقلید ناشیانه از خط عربی) کمک موثری است.

1. داشتن مرز جغرافیایی مستقیم با بخش مستقل شده وطنمان آزربایجان شمالی (جمهوری آزربایجان) و تورکیه و در آینده دیگر کشورهای تورک زبان مستقل نعمت بزرگی است و باید قدر آن را با یادگیری زبان‌مان و امکان مطالعه کتب و نشریات آنها و در دنیای مجازی(اینترنت ) بهره‌برداری ازامکانات آنان و دانلود مطالب از سایت‌های آنها و برعکس، جهت بیان مظالمی که بر ما توسط استعمار فارس رفته و می‌رود و نیز آگاهی از نظریات آنان که مسلما(به خاطر آزادی عمل و امکانات زیاد) خیلی بیشتر از سطح ما است و برگزیدن ترجمه‌های به فارسی و... استفاده به عمل آوریم.

1. یادآوری کنیم که فارسی زبان درباری یک امپراطوری است نه زبان ملی، همانطور که در قرون وسطی در امپراطوری دینی کلیسا، با روی آوردن ملل آن (امثال فرانسوی‌ها، انگلیسی‌ها، ایتالیایی‌ها و ...) به زبان خود، زبان امپراطوری که لاتین بود(با خط لاتین اشتباه نشود) برای همیشه از بین رفت، در اینجا نیز چنین است با روی آوردن به نوشتن با زبان خودمان تورکی آزربایجانی خواه ـ ناخواه فارسی جل و پالاس خود را جمع خواهد کرد.

در اینجا روش‌های ابتکاری یاد گرفتن و بکارگیری زبان‌مان تا زمانی که از حکومت حق قانونی تدریس آن در مدارس و دانشگاه‌ها و آموزش علوم با زبان خودمان را در بخش دولتی و خصوصی نگرفته و قانونی نکرده‌ایم، به اختصار بیان و جهت طولانی نشدن از شرح بیشتر خودداری و فقط در حد نام بردن آورده می‌شود. اتخاذ این روش‌ها به معنی دست کشیدن از خواسته‌های قانونی ـ انسانی و حقوق بشری و ملی‌مان از دولت نیست و در مقابل آن قرار ندارد. با چنین روش‌هایی حداقلی و در صورت تغییر دادن شرایط فعلی یا ایجاد شرایط بهتر به هردلیل، با روش‌های بهتر نیز می‌توانیم مزه شیرینی خواندن و نوشتن با زبان مادریمان را که تقریبا در گذشته کمتر اتفاق افتاده یا تداوم یافته به ملت تورک آزربایجانی‌مان بچشانیم:

1. کسانی که خود توانایی خواندن ونوشتن (مخصوصا با خط لاتین)زبان مادری خود را دارند با نگرش یک وظیفه فردی-انسانی، وجدانی، اخلاقی و ملی و آینده‌نگرانه، به آموزش اصولی و مدرن امروزی زبان‌مان به فامیل‌ها و دوستان و اطرافیان و مخصوصا به کودکان از سنین 5 و بالاتر را با استفاده ازامکانات منازل روی آورند.

1. با تلاش بی وقفه پیش کسوتانمان ازاول انقلاب، سواد تورکی و منابع قابل مراجعه(کتب آموزشی، لغت‌نامه و داستان، رمان، شعر وغیره) زیاد شده و افراد با سواد وعلاقه‌مند برای آموزش آن نیز (بدون چشم داشت مادی) زیاد شده است. با شناخت و دعوت از آنها می‌توان در مکان‌های غیر دولتی مثل منازل روستایی و شهری(در اینجا مخصوصا برای کودکان)، باغات، ویلاها، کارگاه‌ها، کارخانجات و شرکت‌ها و غیره دوره‌های آموزشی برقرارکرد .

1. حکومت به بازنشتگان آموزش و پرورش امتیاز برپایی مدارس خصوصی می‌دهد(معروف به مدارس غیر انتفاعی) با توجه به افزایش آگاهی‌های ملی بین آنان می‌توان از این طریق دوره‌های آموزشی زبان تورکی آزربایجانی در کنار فعالیت رسمی فارسی آنها به راه انداخت.

1. در مدارس و دانشگاه‌های دولتی مدیرانی علاقه‌مند به زبان و فرهنگ‌مان زیاد وجود دارد که به طور طبیعی قدری هم جانب امنیت شغلی خود را دارند با قانع کردن آنها که آموزش موازی زبان مادری‌مان دیگرشدت خطرات گذشته را ندارد می‌توان به برگزاری دوره‌های آموزشی تشویق و ترغیب کرد. در گذشته از این روش زیاد بهره برده شده است.

1. کلاس‌های آموزشی غیررسمی رقص آزربایجانی از طرف توده مردم با استقبال بسیاری مواجه شده است و به سرعت در حال گسترش است با توجه به اینکه در مقایسه با آموزش زبان فعلا درآمد خوبی هم دارد و مراجعه کنندگان نیز اکثرا از قشرهای نسبتا مرفه هستند، هم از طریق مربیان آن و هم خانواده‌ها، همراه و در کنار آن می‌توان برای آموزش زبان نیز افراد، مخصوصا کودکان را تشویق نموده و دوره آموزشی زبان راه اندازی کرد.

1. اخیرا زبان تورکی(استانبولی) به عنوان یکی از زبان‌های رسمی اتحادیه اروپا پذیرفته شده و از تمام مقررات و امکانات آن بهره‌مند می‌باشد. لذا به عنوان یک زبان بین‌المللی با معیارهای اروپایی می‌توان درخواست آموزشگاه نمود و در کنار آن و همزمان با آن توئما هر دو شاخه "آزربایجانی واستانبولی: تورکی را(که اختلافات خیلی جزئی با هم دارند) تدریس نمود.

1. چندین ده سال است که در منازل و سایر جاها شب‌های شعروادبیات تورکی برگذار می‌شود. با توجه به جذابیت هنری-احساسی شعر، از طریق شاعران و متنفذین، آموزش اصولی زبان و نثرنویسی مطابق با اصول و قواعد دستور زبان تورکی همزمان و موازی با شعر خوانی، توصیه و اقدام شود.

1. همه ساله مدارسی از طرف بخش خصوصی و خیرین مدرسه ساز، مدارسی ساخته و به دولت تحویل می‌گردد و آزربایجانیان بیش از بقیه در این خصوص فعال هستند. می‌توان با آنها تماس گرفته و تشویق به شرط پذیرش و اجازه تدریس آموزش زبان تورکی در کنار زبان فارسی در برابر تحویل آن به دولت را پیش کشید. با بالا رفتن آگاهی ملی، چنین ثروتمندانی در حقیقت قشر بورژوازی ملی آزربایجان جنوبی را در آینده ایجاد و نقش بازی خواهند کرد، نظیر مرحوم زین العابدین تقی‌زاده در جمهوری آزربایجان در سال‌های 1916-1922 که فریب سوسیالیسم و مارکسیسم و بولشویسم ولنین ـ استالین و غیره را نیز نخورد و یا مثل مرحوم رشدیه تبریزی، تاجری که ثروت خود را در تاسیس مدارس و تدریس همزمان دو زبان فارسی و تورکی در اواخر قاجار نمود که البته مورد دوم از زمان حاکمیت رضاخانی مطلقا ممنوع شد و هنوز هم ادامه دارد.

1. تشویق به تحصیل در دانشگاه‌های تورکیه و جمهوری آزربایجان که لاجرم آموزش زبان تورکی را نیز با خود خواهد داشت و با بازگشت آنها به این سو بر تعداد با سوادان و تحصیل کردگان این زبان افزوده خواهد شد و جو فرهنگی را به نفع زبان مادری‌مان در میان مدت تغییر خواهد داد.

1. در خواست تاسیس موسسات ادبی و فرهنگی به زبان تورکی یا موسسات تحقیقی زبان و ادبیات و غیره متنوع و گوناگون از دولت و در صورت کسب امتیاز در کنار مسائل دیگر، آموزش و تدریس زبان را نیز مد نظر قرارداد.

1. با تاسیس موسسات خیریه به اسامی و هدف‌های متنوع، غیرمستقیم با استفاده از کمک‌های مردمی منابع لازم مالی برای راه اندازی پروژه‌ها و دوره‌های آموزشی را برای زبان مادری‌مان "تورکی آزربایجانی" بدست آورد.

1. خرید کتب آموزشی مستقیم یا غیرمستقیم مناسب و موجود در بازار ایران در مورد زبان تورکی آزربایجانی و بهتر از آن خرید و وارد کردن کتب با کیفیت "آموزشی و کمک آموزشی" مخصوصا کتب مصور رنگی برای کودکان از آزربایجان شمالی(جمهوری آزربایجان) که با کیفیت بسیا عالی در بازار آنجا یافت می‌شود و در صورت نیاز تکثیر آن در داخل ایران و پخش آن بین مدارس یا خانواده‌ها و غیره به تشویق و ایجاد رغبت برای یادگیری زبان‌مان اقدام شود. یکی از روش‌ها هم می‌تواند سفارش دادن به هموطنانی که از آن سوی آراز به تبریز جهت درمان می‌آیند در این خصوص می‌باشد.

1. و سایر.

از بین ملل موجود در ایران ما تورکان آزربایجانی بیش از همه خواهان آموزش زبان‌مان شده‌ایم و فریادمان در جلو دوربین‌ها در مسابقات ورزشی آن را ثبت جهانی کرده است، با این همه رژیم آنرا برای اولین بار آنهم به صورت غیر اصولی و ناقص به کردها داد. دلیل آن شاید یک یا چند مورد از اینها یا همه‌شان باشد:

الف) رژیم کردها و زبان کردی را با فارسی از یک ریشه و نزدیکترین به هم می‌داند و از نگاه نژادپرستانه به آن دست زده است نه دمکراسی و دمکراتیزه شدن.

ب) در مقابل حرکات دمکراتیزاسیون تورکیه که علیرغم چند ده سال جنگ مسلحانه با آن که هنوز هم ادامه دارد و اکنون کردها را به داخل پارلمان راه داده و چندین کانال ماهواره‌ای بزرگسال و کودک به زبان کردی با هزینه دولتی و مجوز راه اندازی کانال‌های تلوزیونی ماهواره‌ای خصوصی و تدریس زبان کردی و غیره را به آنها داده است، با صدور چنین حکم صوری می‌خواهد اقدامات آن سوی مرز در ترکیه را کم رنگ جلوه دهد.

ج) با توجه به زندگی عشیره‌ای و نیمه عشیره‌ای کردها و احساساتی بودن آنان با مطرح کردن آن در بین کردان، میزان فریب کاری خود را می‌خواهد بسنجد. اصولا آموزش زبان باید از کودکستان و ابتدایی شروع شود نه از دانشگاه.

د) با توجه به شدت‌یابی درگیری‌های سازمان مارکسیستی ـ تروریستی پ.ک.ک‌ی کردها با دولت تورکیه،احتمال کشاندن آنها به سوی خود را داشته تا به همسایگانش بفهماند که در آینده می‌تواند توسط آنها دردسر ایجاد کند.

ت) با این حرکات صوری کردان را در مقابل ملی‌گرایی تورکان آزربایجان جنوبی قرار دهد و کاری را که استعمار روس چه در زمان ستم‌شاهی و چه در زمان شوروی علیه تورکان آزربایجان کرد و نیز کاری که سوریه هم اکنون به کردها می‌کند، را تدارک می‌نماید و فاجعه قاراباغ را به دست کردان در آزربایجان جنوبی تکرار نماید. خدا کند هیچکدام از اینها نباشد و واقعا سرعقل آمده و به رسمیت دادن به حقوق ملی ملل غیر فارس از جمله به بزرگترین و وسیع‌ترین آنها "ملت تورک آزربایجانی "روی آورده باشد. البته خیلی بعید به نظر می‌رسد.

Voice Of Tabriz (صدای تبریز)

29 شهریور 94