English            Latin   

برای دریافت مطالب جدید به این آدرس www.azoh.net  مراجعه فرمایید

Yeni Adresimiz www.azoh.net

New Address www.azoh.net 

گفتنی است این سایت آرشیو مطالب منتشر شده از اسفند 89 تا دی 92 و همچنین از مهر 94 تا شهریور 95 را شامل می شود
 

Ana Dil Günü ilə bağlı bildiri

Dilin insan hayatında çox əhəmmiyətli bir yeri olduğu bütün cəmiyətlərdə qəbul olunan bir həqiqətdir. Dili bir ünsiyyət vasitəsi olmaqla yanaşı insan şəxsiyyətinin formalaşmasında, hüviyyət qazanmasında əsas rol oynamaqdadır. Dil canlı bir varlıqdır, istifadə edildiyində inkişafını davam etdirdiyi kimi, istifadə edilmədiyi zaman da yox olmağa məhkumdur. Bu o dili danışan millət üçündə geçərlidir.

Dil insanın ictimailəşməsində (toplumsallaşmasında) öz kimliyini qazanıb formulə etməsində, ictimai qaydaların öyrənilməsində, mədəni dəyərləri özləşdirməsində, cəmiyətin bütün üzvlərini bir yerdə tutması kimi əhəmmiyətli funksiyalara malikdir. Çünki insan danışdığı dildə düşünür, yaradır və düşündüyü kimi davranır.

Dil fərdin doğumu ilə birlikdə qazandığı bir haqdır. Fərdin Anadan öyrəndiyi ilk dil Ana dilidir. hətta alimlərə görə uşaq ana bətnində anadili ilə tanış olur. ikinci bir dildən fərqli olaraq fərdin öz ana dilində təhsil alması Onda özgüvənin  artmasına səbəb olur.  Bu dili yaxşı bildikdə fərd o nisbətdə özünü yaxşı ifadə edə bilir. Bu ifadə ana dildə təhsil almış uşağın şəxsiyət, zehn və mədəni inkişafı baxımından nə dərəcə əhəmmiyətli olduğu həqiqətini ortaya  qoymaqdadır.

Bu səbəbdəndir ki Beynəlxalq qurumlarda onu qorumaq üçün yasalar(qanunlar) və qərarlar  qəbul edilmişdir.

1948 ci ildə İnsan Haqları bəyannaməsində deyilir ki, "Hər kəs(in); ırq, rəng, cinsiyyət, dil, din, siyasi və ya başqa bir görüşünə, milli və ictimai mənşəinə, doğuş yaxud bənzəri başqa bir status görə hər hansı bir ayrı-seçginlikə məruz  qalmamalıdır.

16 dekabr 1966-cı Beynəlxalq Vətəndaşlıq və Siyasi Hüquqlar haqqında olan  Sazişin  27 – ci Maddə sinə istinadən, İqtisadi, Sosial və Mədəni Hüquqlara dair Beynəlxalq Konvensiya " və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisinin 18 dekabr 1992-ci il tarixli, 47/135 saylı Milli ya da Etnik, Dini və dil azlıqlara mənsub şəxslərin hüquqları haqqında Bildirisi,  və 4 noyabr 1950-ci il tarixli, İnsan Hüquqlarının və Əsas Azadlıqları Müdafiə Müqaviləsi (14- cü Maddə), Yerli və Azlıq Dillər haqda Avropa Konvensiyasının ratifikasiyası, 29 İyun 1992-ci il tarixli, Avropa Şurasının Nazirlər Şurası Konvensiyası, 9 oktyabr 1993 tarixindəki Avropa Şurası Zirvə toplantısında yaradılan Milli Azlıqlar Bildirişi, və Noyabr 1994 cü il  Milli Azlıqların müdafiəsi haqqında Çərçivə Müqaviləsi kimi Avropa Şurasının bildiriş və müqavilələrini göz önünə alaraq

Bütün xalqların öz mədəniyyətlərini, dillərini və öz gündəlik həyatını nə şəkilə, hansı Formada aparması və inkişafı  haqda ifadə etməsi, bu məqsədlə öz siyasət, təhsil, ünsiyyət və hökumət strukturlarının fərqli siyasi çərçivələri içində hüquqları olduğunu bildirə bilən Barselona, May 1960 Xalqların Kollektiv Haqları barədə Beyəlxalq Bildirişi qəbul olunmuşdur.

İran Irqçı(Rasist) rejiminin tərsinə çağdaş Dünya, xususiylə Avropa çox kültürlüklüyü zənginlik kimi qiymətləndirir. öz  ana dillərində yaxşı danışan  şəxsləri, ana dildə yaxşı təhsil almışları, ikinci, üçüncü, hətta dördüncü dili daha yaxşı danışdıqlarını müsbət dəyərləndirməkdədir. öz sərhədləri içərisində yaşayan azlıqlara dil mövzusunda hər hansı bir təzyiq tətbiq etməkdədir. əksinə öz sərhədləri içində yaşayan azlıqlara öz dil və mədəniyyətlərini öyrənmək imkanı yaratmışdır. Bugün Avropa ölkələrinin çoxunda insanlar birdən çox dili məktəblərdə öyrənməkdədirlər. Finlandiya, İngiltərə, İsveç, İspaniya azlıqlara bu fürsəti tanıyan ölkələrdən yalnız bir neçəsidir. İzahedici olması baxımından daha yaxşı bir nümunə vermək lazım olsa, İsveç Konstitusiyasına görə hər ana ata öz uşaqlarına anadilinin öyrədilməsini hüququna sahib olduğu kimi 2000-ci illərdə İsveç məktəblərində 138 ayrı dil danışan öyrənci qrupları vardı. Buna ilavə olaraq Bu ölkədə millətlərə görə ölkə üç müstəqil əyalətə ayrılmışdır. Bu ölkədə hər üç dil rəsmı dil olaraq qəbul edilmişdir.

 İranı  ələ aldığımızda təəssüf ki,  ırqçı düşüncə tərzi, fars olmayan millətləri yox etmə və görmzlikdən gəlmə siyasəti illərdir ki, rəsmi dövlət siyasəti olaraq yürütülməkdədir. ana dildə təhsilin bölücüluğ kimi dəyərləndirilməkdədir. Bu mövzunun siyasi müzakirələrə alət edilməsi, qanuni bir haqq olaraq görülməməsi, iqtidar qüvvələrinin ana dildə təhsil istəyənə qulaq ardı yanaşmaları bu problemin həllini çıxmaz bir duruma salmaqdadır. Hamımız bunu hər zaman göz qarşısında saxlamaq məcburiyyətindəyik ki, beynəlxalq hüquq baxımından, dini baxımdan, insani və etik baxımdan ana dildə təhsil və çox dilli həyat təbii müqəddəs və əsas qanuna (konstitusiya) dayanan bir haqdır. hər insanın öz dilində danışması, yazıması, özünü ifadə etməsi, doğal bir haqdır. İranda yaşayan fars olmayan (Azərbaycan Türkrü, Türkmənlər, Kürd, Bəluç, Arab, Lor, Gilık və başqaları) yanı ölkənin Çoxunluğu təşkil edənlər  Öz Doğma Dillərində Təhsil almaqdan məhrum edilməkdədirlər.

Biz Güney Azərbaycan siyasi qurum və partiyaları, milli fəalları 21 fevral Ana Dili Günün münasibətilə sizdən mənimsədiyimiz qeyd edilən yasa və qərarlərın icrasını istəyirik. Bütün bu yasa və bəyannamələri heçə sayan çeynəyən Irqçı(rasist) iran rejiminin beynəlxalq hüquqalara görə qınanmasını və:

1-  Tehran ırqçi Rejimin icra etdiyi Kültürəl soyqırım və basğılrı dərhal durdurulmasını.

2-  Ana dildə eğitim haqqının Rəsmən qəbul edilməsini.

3- Yalnız mədəni bir şəkildə beynəlxalq hüquqlara söykənən istəklərini dilə gətirdikləri üçün həbs edilən siyasi məhbuslar azad edilməsinı tələb edirik.

AzoH

 

آذربایجان اویرنجی حرکاتی- آذوح

 

واحید مستقیل آذربایجان جبهه سی

 

آذربایجان میللی دیره نیش تشکیلاتی

 

گونئی آذربایجان استقلال پارتیاسی

 

گونئی آذربایجان قورتولوش پارتیاسی

 

گونئی آذربایجان دئموکرات پارتیاسی

 

گونئی آذربایجان لیبرال دئموکرات پارتیاسی

 

گونئی آدربایجان میللی دئموکراتیک بیرلییی

 

گونئی آذربایجان سوسیال دئموکرات پارتیاسی

 

Share/Save/Bookmark
 
آدرسهای ما - Follow us

YouTube

 -----

Facebook

----- 

Twitter