آذوح: با تغییر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، برخی کنار گذاشتن سرلشکر فیروزآبادی را به روابط نزدیک او با رئیس جمهور و حمایت از برجام نسبت دادند. روحانی با اهدای لوحی به فیروزآبادی از "همدلی آگاهانه" او با دولت تقدیر کرد.

رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای هشتم تیرماه طی حکمی سرلشکر پاسدار محمدحسین باقری را به عنوان جانشین سرلشکر بسیجی حسن فیروزآبادی به ریاست ستاد کل نیروهای مسلح منصوب کرد.

درباره علت کنار گذاشتن فیروزآبادی که ۲۷ سال در این سمت بود گمانه‌زنی‌های مختلفی وجود دارد اما تا کنون به طور رسمی خبری در این باره منتشر نشده است.

در یادداشتی که دهم تیر در سایت خبری "تابناک"، وابسته به محسن رضایی فرمانده سابق سپاه پاسداران منتشر شد حمایت فیروزآبادی از توافق هسته‌ای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از علت‌های اصلی برکناری او عنوان شده است.

تقدیر روحانی

عده‌ای نیز معتقدند ارتباط نزدیک و دیرپای این سرلشکر بسیجی با حسن روحانی و حمایت‌های او از دولت یازدهم، که در میان فرماندهان نظامی کمتر دیده می‌شود، در این برکناری بی‌تاثیر نبوده است.

اهدای لوح تقدیر توسط رئیس جمهور به رئیس پیشین ستاد کل نیروهای مسلح اگر تائیدی بر برخی گمانه‌زنی‌ها نباشد، دست‌کم شاهدی است بر روابط نزدیک و صمیمانه این دو نفر.

بنابر گزارش‌ها حسن روحانی در نشست روز شنبه، ۱۲ تیرماه شورای عالی امنیت ملی با اهدای لوحی به خاطر"همه‌ی مسئولیت‌های خطیر و تلاش‌های خالصانه" فیروزآبادی در ۳۸ گذشته از او تقدیر کرد.

در این لوح از جمله به خاطر حضور فعال و موثر در شورای عالی امنیت ملی و "همدلی آگاهانه با دولت تدبیر و امید" از رئیس سابق ستاد کل نیروهای مسلح سپاسگزاری شده است.

تغییر غیرعادی و مهم

فیروزآبادی سال ۹۴ با نوشتن مقاله‌ای در روزنامه "جوان"، وابسته به سپاه پاسداران به حمایت از توافق هسته‌ای پرداخت و اندکی بعد در نامه‌ای به خامنه‌ای این توافق را به عنوان یک پیروزی ملی به او تبریک گفت.

رهبر جمهوری اسلامی چند روز بعد بدون نام بردن از فرد خاصی تبریک گفتن به خود برای پیشرفت مذاکرات هسته‌ای را کاری "بی‌معنی" خواند.

رئیس برکنار شده ستاد کل نیروهای مسلح حدود دو سال پیش و زمانی که رسانه‌های وابسته به نظامیان به شدت مشغول تخریب دولت روحانی بودند در اقدامی کم‌سابقه آنها را تهدید کرد که "باید روش‌شان را اصلاح کنند والا ما با آن‌ها برخورد می‌کنیم".

در تحلیلی که جمعه، ۱۱ تیرماه در سایت خبری "کلمه"، رسانه حامیان میرحسین موسوی، نامزد معترض انتخابات سال ۸۸، منتشر شد تغییر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اقدامی "غیرعادی و مهم" توصیف شده که ترکیب نیروهای نظامی را به ضرر دولت و به سود تندروها بر هم می‌زند.

تقویت نظامی‌گری و تندروی

به نوشته "کلمه" فیروزآبادی در هماهنگی با دولت روحانی و شورای عالی امنیت ملی کوشش بسیاری کرد که مانع انجام آزمایش‌های موشکی تحریک‌آمیز سپاه پس از اجرایی شدن برجام شود. به رغم این، نیروی هوافضای سپاه از آزمایش موشک‌های دوربرد خودداری نکرد.

در این تحلیل آمده است: «اکنون اقدام رهبری به تغییر فیروزآبادی که وزنه‌ای بسیار مهم در بین نیروهای نظامی به نفع دولت روحانی و گفتمان اعتدال محسوب می‌شد، به منزله تسری بیشتر نظامی‌گری در کشور و تغییر موازنه قوا به نفع نیروهای نظامی تندرو است.»

بر اساس این تحلیل برکناری فیروزآبادی چه تصمیم شخصی خامنه‌ای باشد و چه نتیجه فشار نظامیان تندرو و افراطی، زنگ خطری برای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ خواهد بود.

گفته می‌شود ستاد کل نیروهای مسلح، به ویژه پیش از سال ۹۲ در مهندسی انتخابات نقشی محوری داشته و ظاهرا فیروزآبادی در چند سال گذشته نقش مهمی در مهار نظامیان بر عهده گرفته است.

رقابت بر سیاست‌های منطقه‌ای

از سوی دیگر برخی تحلیل‌گران گمانه‌زنی درباره اختلاف میان فیروزآبادی و خامنه‌ای را نادرست می‌دانند و خاطر نشان می‌کنند که این سرلشکر بسیجی همواره نقش انتقال‌دهنده منویات رهبر جمهوری اسلامی به نیروهای مسلح را داشته است.

سایت خبری کلمه یادآور شده که فیروزآبادی در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی از مخالفان سرسخت اصلاح‌طلبان بود و همان زمان در یک برنامه تلویزیونی خود را "قنبر امام خامنه‌ای" توصیف کرد.

در این میان برخی نیز کنار گذاشتن فیروزآبادی را به بیماری شدید و سابقه‌دار او نسبت داده‌اند.

گمانه‌زنی دیگری که می‌تواند تائیدی بر نقش نظامیان تندرو در تغییر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح تلقی شود به تفاوت سابقه و تجربه نظامی فیروزآبادی و جانشین‌اش بازمی‌گردد.

برخلاف فیروزآبادی که سابقه حضور در سپاه را ندارد، باقری از قدیمی‌ترین فرماندهان پاسداران است و از مهم‌ترین کارشناسان و صاحب‌نظران در امور ارتش‌های منطقه و توان نظامی آنها محسوب می‌شود.

بر این اساس انتصاب باقری به ریاست ستاد کل نیروهای مسلح، بالاترین مقام پس از فرماندهی کل قوا، باعث تقویت آن بخش از نظامیان می‌شود که با سیاست‌های تنش‌زدایی دولت روحانی به شدت مخالف‌اند و تعیین‌کننده سیاست خارجی جمهوری اسلامی در منطقه را سپاه پاسداران می‌دانند.

در ادامه این رقابت‌ها چندی پیش حسین امیرعبداللهیان معاون عربی آفریقایی وزیر خارجه، که از او به عنوان دیپلمات مورد اعتماد سپاه یاد می‌شود، برکنار شد و این برکناری واکنش تند رسانه‌های وابسته به نظامیان را در پی داشت.

dw