آذوح: دولت ترکمنستان تعرفه عبور کامیون‌های ایرانی از خاک این کشور را به سه و نیم برابر افزایش داد. ایران ضمن اعتراض قصد دارد مقابله به مثل کند. یک نماینده مجلس می‌گوید این اقدام آسیب‌های فراوانی به صادرات وارد می‌کند.

افزایش شدید و ناگهانی تعرفه عبور کامیون‌های ایرانی از ترکمنستان باعث ایجاد صف‌های طولانی کامیون‌ها در مرز این کشور و سردرگمی رانندگان شده است.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، تعرفه عبور کامیون‌ها از خاک ترکمنستان از ۵۰۰ دلار به ۱۸۰۰ دلار افزایش یافته و تعرفه‌های جدید فقط شامل خودروهای ایرانی می‌شود.

محمدجواد عطرچیان، مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری روز جمعه ۲۲ مرداد به تسنیم گفت: «ترکمنستان بدون اطلاع و هماهنگی با ایران تعرفه تردد کامیون‌های ایرانی را ۱۳۰۰ دلار افزایش داده است.»

اقدام متقابل ایران

عطرچیان می‌گوید ایران انتظار چنین اقدامی را نداشته و اکنون چاره‌ای جز این ندارد که به سرعت اقدام‌های متقابل را در دستور کار قرار دهد.

به گفته‌ی مدیرکل دفتر ترانزیت سازمان راهداری با هماهنگی ارگان‌های مرتبط قرار شده از فردا ۲۳ مرداد جلوی عبور کامیون‌های ترکمنستان به سمت ترکیه گرفته شود و از میانه‌ی هفته آینده نیز تعرفه عبور این کامیون‌ها از جاده‌های ایران افزایش داده شود.

تا کنون علت افزایش ناگهانی تعرفه عبور برای کامیون‌های ایرانی به طور رسمی اعلام نشده است. چنان که عطرچیان گفته ترکمنستان پیش از این نیز "بی‌دلیل" تصمیم مشابهی گرفته و مانع عبور خودرو‌های ایرانی از گذرگاه مرزی باجگیران شده است.

محمدجواد جمالی نوبندگانی، نماینده فسا و عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس احتمال می‌دهد افزایش تعرفه‌ها به علت‌هایی نظیر تغییر قوانین گمرکی ترکمنستان صورت گرفته باشد و سیاسی نباشد.

تهدیدی برای صادرات به آسیای میانه

پایگاه اطلاع‌رسانی مجلس روز جمعه به نقل از نماینده فسا نوشت: «باید جویا شد این افزایش تعرفه به یکباره بوده یا از قبل به طرف ایرانی اعلام شده است، چراکه گاهی مواقع به وزارتخانه‌های بازرگانی، امورخارجه و کنسولگری اطلاع‌رسانی می‌شود اما عدم هماهنگی بین‌بخشی بی‌خبری کامیون‌داران را از این تحولات به دنبال دارد.»

ترکمنستان دروازه ورود کالاهای ایران به آسیای میانه محسوب می‌شود. عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس می‌گوید با بیش از سه برابر شدن تعرفه عبور کامیون‌ها از ترکمنستان بهای کالاهای ایرانی به شدت بالا می‌رود و "آسیب‌های متعددی" به صادرات ایران تحمیل می‌شود.

او با اشاره به روابط دوستانه میان ایران و ترکمنستان ابراز امیدواری کرد این مشکل از طریق مذاکره حل شود و از مسئولان دولتی خواست هرچه سریع‌تر و با افزایش "تحرکات دیپلماتیک و کنسولی" این موضوع را پیگیری کنند.

برخی ناظران معتقدند تهدید ایران به اقدام متقابل نمی‌تواند زیاد جدی تلقی شود زیرا ترکمنستان به طور عمده برای دسترسی به ترکیه از جاده‌های این کشور استفاده می‌کند.

توافق‌های اجرایی نشده

تنش میان ایران و ترکمنستان بر سر تعرفه ترانزیتی کامیون‌ها در حالی شدت گرفته که رئیسان جمهور دو کشور سال گذشته در عشق‌آباد توافق کرده بودند رفت و آمد کامیون‌ها میان دو کشور از حدود ۵۰۰ کامیون در روز به بیش از هزار کامیون افزایش یابد.

وزیر راه و شهرسازی، عباس آخوندی اردیبهشت امسال در دیدار با رشید مردوف، وزیر امورخارجه ترکمنستان خواستار تعیین زمان دقیق اجرای توافق‌نامه عشق‌آباد شد.

به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، آخوندی گفته بود که اگر ترکمنستان اقدام‌های لازم را انجام دهد میزان تردد کامیون‌ها میان دو کشور می‌تواند تا میانه تابستان به ۸۰۰ خودرو در روز افزایش یابد.

ظاهرا نه تنها زمینه‌ی اجرای توافق عشق‌آباد فراهم نشده که با تصمیم اخیر دولت ترکمنستان صف کامیون‌های بلاتکلیف ایرانی در مرزهای این کشور هر روز طولانی‌تر می‌شود.

داود کشاورزیان، رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای جمهوری اسلامی، می‌گوید سال گذشته ۱۶۷ هزار کامیون از مرزهای ایران و ترکمنستان گذشته‌اند و این تعداد ۱۴ درصد کمتر از سال پیش از آن بوده است.

علت این کاهش، افزایش جابه‌جایی ریلی کالا عنوان می‌شود. ایران، ترکمنستان و قزاقستان بر سر راه‌اندازی یک "کریدور ریلی" به توافق رسیده‌اند که قرار است حجم جابه‌جایی کالا از این مسیر را سالی ۶ میلیون تن افزایش دهد.

dw