آهوی مغان (جیران)- صابر پرستار، بابک آگاهی
منطقه مغان (پارساباد و بيله سوار) جلگه وسيعي است كه در شمال استان اردبيل و در غرب درياي خزرقرار دارد كه جزو مناطق زیستگاه جیران در كشور ايران مي باشد. كه گونه هاي آهو یا مغانین جیرانی ،از نظر زیبایی در نوع خود در دنیا کم نظیر می باشد.که طرح رهاسازی آهوی مغان ، منطقه قوري چاي می باشد که داراي آب وهوايي نيمه خشك و سرد بوده و به همين علت داراي كمبود آب مي باشد و از نظر توپوگرافي به صورت زمين هاي پست و هموار است كه موجبات توسعه كشاورزي و ضمناً كشاورزي و دامپروري در آن فراهم شده است .
آهوی مغان (جیران)- صابر پرستار، بابک آگاهی
پیشگفتار
منطقه مغان (پارساباد و بيله سوار) جلگه وسيعي است كه در شمال استان اردبيل و در غرب درياي خزرقرار دارد كه جزو مناطق زیستگاه جیران در كشور ايران مي باشد. كه گونه هاي آهو یا مغانین جیرانی ،از نظر زیبایی در نوع خود در دنیا کم نظیر می باشد.که طرح رهاسازی آهوی مغان ، منطقه قوري چاي می باشد که داراي آب وهوايي نيمه خشك و سرد بوده و به همين علت داراي كمبود آب مي باشد و از نظر توپوگرافي به صورت زمين هاي پست و هموار است كه موجبات توسعه كشاورزي و ضمناً كشاورزي و دامپروري در آن فراهم شده است .
حوضه قوري چاي در قسمت غربي دشت مغان با مساحتي 397 كيلومتر مربع از لحاظ موقعیت جغرافیایی ما بین و عرض شمالی و در تا طول شرقی واقع گرديده است و در شرق و شمال شرق روستاي بران و در فاصله 9 كيلومتري آن در استان اردبيل و در فاصله 10 كيلومتري مرز ايران و آذربايجان واقع شده است .حوضه قوري چاي از شمال به روستاي خليل لو ، جببل لو و ليمور و از شرق به قشلاق تمارلو و از جنوب به ارتفاعات خروسلو و روستاي حسين حاجيلو محدود گرديده است. و محدوده طرح احیای رها سازی احیای مغان، در واقع قلمرو قشلاق علملی را در بر ميگيرد كه در واقع به اين منطقه رها سازی، دشت پالاز ( پالازين هاماري ) مي گويند .(نقشه شماره 1)
شرح آهوی مغان ( جیران )
آهوی مغان، زمانی به صورت گله و انبوه در مغان دیده می شد، اما با پیدایش زندگی شهری بیش از 40 سال است که آثاری از آنها دیده نمیشود. در گذشته نه چندان دور در تمام فصول در دشت مغان آهودیده میشد و در تابستان به اوج خود میرسید. در فصل زمستان به علت کوچ عشایر به دشت مغان گلههای آهو به طرف کوههای خرسلو حرکت میکردند و تعداد آهو به حدی زیاد بود که درزمستان عشایر مجبورمی شدند برای محافظت از مراتع تعدادی قرقچی با اسب به منظور جلوگیری از ورود آهوان به مراتع خود بگمارند.در سال ۱۳۲۷به علت بارش شدید برف و یخ بستن رودخانه ارس عشایر برای یافتن غذا به شکار آهو پرداختند و بدین ترتیب نسل این حیوان روبه انقراض گذاشت. پیشرفت تکنولوژی و عمران وآبادانی منتطقه انقراض نسل این حیوانات را سرعت بخشید.
تقویت زیستگاهها، اولویت اول
مهندس پرستار، کارشناس برنامه ریزی محیطی در ارتباط با «طرح جامع حفاظت از آهوی مغان» معتقد است: طرح بسیار خوبی است. استفاده از منابع مالی شرکتی مثل کشت و صنعت مغان میتواند برای محیطزیست بسیار مناسب باشد. چنین حرکتی در همه جای دنیا رایج است، اما آنچه در این طرح بیش از همه مهم است چگونگی عمل و اجرای آن است. پرستار با اشاره به قوانین کشور تصریح میکند: در ایران بهترین قوانین مرتبط با محیطزیست است؛ مثلا ماده50 قانون اساسی که در این مورد است بسیار قانون کاملی است اما متأسفانه در عمل میبینیم در اجرای قانون هم تبیض نژادی وجود دارد.در واقع محیط زیست را به دست خود مردم منطقه تاراج می کنند. به گفته وی، در مورد این طرح هم بستگی دارد که کشت و صنعت مغان چگونه عمل کند و چگونه طرحی را در نظر گرفته باشد . آیا کشت و صنعت مغان از متخصص و کارشناس در این زمینه استفاده خواهد کرد؟ آیا سازمان محیطزیست از این منابع مالی استفاده درست خواهد کرد؟
اگر همه این امور درست و دقیق صورت بگیرد و این طرح بهصورت سیستماتیک و با برنامه اجرا شود، آنوقت اگر مثلا بگویند 20درصد جمعیت آهو در پایان افزایش پیدا کرده میتوان این حرف را قبول کرد. وی، شناسایی و تقویت زیستگاههای آهو را از اولویتهایی میداند که سازمان باید به آن توجه کند آهو به سبزه احتیاج دارد و باید در دشتهای محل زندگی او پوشش گیاهی را گستردهتر کنیم.. و ی هدف از اجرای طرح احیای آهوی مغان را، احیای زیستگاه وحفظ ژنتیکی این گونه جانوری اعلام کرد و گفت: اجرای این طرح، کمک موثری به گسترش صنعت توریسم وگردشگری و رشد و آبادانی منطقه خواهد کرد.
ضرورت کاهش عوامل تهدید
دکتـر علیــرضا جورابچیان، کارشناس محیطزیست، در ارتباط با طرح جامع حفاظت از آهو در ایران میگوید: بهترین شاخص برای کمک به حیاتوحش، افزایش جمعیت آن است».
این کارشناس، اقدام شرکت خصوصی در ارتباط با کمک به حیات وحش را مثبت ارزیابی کرده و تصریح میکند: کمک گرفتن و همکاری در زمینه حیاتوحش با هر قشر و طبقهای که باشد، فعالیت مثبتی است. وی با اشاره به اینکه مهمترین شاخصهای اجرای این طرح افزایش جمعیت و کاهش عوامل تهدیدکننده اینگونه حیاتوحش است، خاطرنشان میسازد: این شاخصها باید در حال حاضر تعیین شود و با توجه به زاد و ولد، میزان مرگومیر و نوع زاد و ولد آن میتوان تعیین کرد که در هر زیستگاه چه میزان آهو باید افزایش پیدا کند.
به نظر مهندس آگاهی ، کارشناس عمران،نه تنها طرح احیای آهوی مغان بلکه هیچ طرحی در آذربایجان عملی نمی شود . مانند طرح مس مشگین شهر ،از بین رفتن دریاچه ارومیه، انرژی زمین گرمایی مشگین شهر ، پالایش و تصفیه خانه فاضلاب پارس آباد مغان ،از بین رفتن تدریجی کشت و صنعت و مغان و یا نبود اتوبان و بزرگراه در منطقه آذربایجان ، که سالانه چندین جان هموطنان ( گونئی آذربایجان )عزیزمان را در بر می گیرد .براساس شواهدات هر طرحی که از آن به میان می آید در حد حرف و حدیث می باشد . به گفته وی نمایندگان مجلس ما خیلی بی سواد بوده امتیازات آذربایجان را به فارسها می فروشند. و آذربایجان حق نوشتن و تحصیل به زبان مادری را ندارد و از این صورت کارشناسان ما بیسواد به بار می آیند.وی معتقد می باشد که آذربایجان فقط با استقلال می تواند به حق و حقوق خود برسد و تحصیل به زبان مادری ( ترک ) می تواند همه مشکلات منطقه و طرحها و پتانسیلهای منطقه با موفقیت جامعه عمل بپوشاند.
این نشانی پست الکترونیک دربرابر spambot ها و هرزنامه ها محافظت می شود. برای مشاهده آن شما نیازمند فعال بودن جاواسکریپت هستید
این نشانی پست الکترونیک دربرابر spambot ها و هرزنامه ها محافظت می شود. برای مشاهده آن شما نیازمند فعال بودن جاواسکریپت هستید