اکبر پاشایی
طی سالهای اخیر و مشخصا پس از قیام ملی خرداد 1385 دیگر کمتر کسی از میان دوستانمان را سراغ داریم که برای یکبار هم که شده تجربه بازداشتگاههای اداراه اطلاعات و زندان را نداشته باشد. تعدد دستگیریها و تنوع موضوعات مرتبط با مسئله ملی طیف گسترده ای از مطالبات را در حوزه های اقتصاد، فرهنگ ، سیاست و... را شامل میشود لذا هر فعال ملی در چهارچوب یکی از این حوزه ها میتواند بالقوه مورد اتهام باشد. منطق حاکم بر گفتمان ملی در آذربایجان صریح و واضح است. رسمیت زبان تورکی و پایان دادن به همه نمادهای تبعیض و سیاست انکار.اینکه ما بخواهیم از همه ثروتهای زیرزمینی و روزمینی که متعلق به خود ماست نفع ببریم لازمه اش این شده است که بهترین و مستعدترین جوانان تورک راهی زندان شوند.حرکت ملی آذربایجان بر تفاوتها و تمایزها تاکید دارد.هدف این حرکت بقای تفاوتهاست.ریشه اصلی مظالم رفته بر ما نیز همین تفاوتها و تمایزهاست.مقاومت جمعی ما در برابر سیاستهای یکسانسازاز جمله تاکید بر رسمیت زبان تورکی و استفاده ازآن در همه سطوح و ارکان زندگیمان نیز قدم اول برای سلب انتفاعات غیر مشروعی است که مسلطین بر ما نمی خواهند و نمی توانند دست از آن بردارند.

از همین روست که قدم اول مبارزه برای احقاق حقوق ملی نیز میتواند تاکید بر یادگیری و آموزش زبان ممنوعه مان باشد.همگی دوستان فعلا دربند ما ( روزبه سعادتی ، محمد احدی ، مهرداد کرمی و افشین شهبازی) خود مدرس زبان تورکی اند و در فعالیتهای آنها تشکیل کلاسهای زبان تورکی به چشم می خورد؛ هرچند تحصیلات دانشگاهی صرفا زبانشناسی نداشته اند.این یادگیری و آموزش زبان قدم اول برای تثبیت هویت تورکی است. تثبیت هویت زبانی آغازی است برای در ک بهتر و عمیق مسئله ستم ملی در آذربایجان.

نمی توان فهمید و مسئول نبود.این محکومیت نسل ماست و اصلی ترین اتهاممان...«مهدی حمیدی شفیق» در نوشته ای با عنوان " دفاعیه ای برای پس از دادگاه " با اشاره به غریبه نبودن نگاههای امنیتی و تهدید قلمداد کردن پیگیری موضوع حقوق زبانی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسیو زیست محیطی آذربایجانیان از نگاه مسئولان دولتی می نویسد از نظر بازجویا ن اداره اطلاعات هیچ کدام از این مسائل به ما مربوط نمی شود و اتهام اصلی خود و دیگر متهمین پرونده قوم تپه را عدم بی تفاوتی به مسئله مرگ و زندگی آذربایجان عنوان میکند و می نویسد:

" امروز ما متهم هستیم چرا که نه خواستیم و نه توانستیم بی تفاوت باشیم. ما همیشه متهم هستیم که چرا از زبان مادری خود سخن گفتیم، که چرا از هویت فرهنگی خود دفاع کردیم، که چرا از دموکراسی سخن راندیم، که چرا از برابری و عدالت گفتیم، که چرا از آزادی تمجید کردیم، که چرا از حقوق برابر زن و مرد دفاع کردیم، که چرا از حقوق بشر گفتیم. ما همیشه متهم هستیم.