همزمان با به قدرت رسیدن سلسله پهلوی در ایران سیاستهای منحوس آنتی تورک و یکسانساز با پشتوانه قوانین دولتی و آسیمیله نمودن ملت تورک به طور سیستماتیک در ایران به اجرا گذاشته شده است و هم اینک نیز با گذشت نزدیک به 90 سال تورکهای آذربایجانی از تحصیل و سواد آموزی به زبان ملی- مادری خود محروم میباشند.

برآیند این شیوه ی مملکت داری حکایت از یکسان­سازی فرهنگی و اِعمال تبعیض­های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی علیه ملل غیر فارس ساکن در ایران از طرف قوم قلیل غالب و رسمی دارد که عکس­العملهای طبقات الیت و روشنفکر جامعه در وهلۀ اول، و عصیان قاطبۀ مردم در مراحل بعدی بر آن مترتب می­باشد.

در حال حاضر گفتمان حرکت ملی آذربایجان و فعالین آن برای مقابه با سیاستهای یکسانساز دولتی بر مبنای آگاهی بخشی و بازسازی معنای از دست رفته زندگی انسان آذربایجانی تدوین و تبیین می شود که هر روزه مورد ستم ، تبعیض،تعدي و انكار قرار می گیرد .

با توجه به مهد نهادهای اجتماعی بودنِ آذربایجان در طول تاریخ، سردمداران این قبیل مبارزات، عمدتاً از اهل علم و قلم بوده­اند.

در حال حاضر نیز این طبقه از جامعه آذربایجانی، در صف اول حرکت هویت­طلبی تورکی ایستاده­اند. کما اینکه اکثریت محبوسین معترض آذربایجانی از قشر مزبور هستند.

روند بازداشت فعالین مدنی و فرهنگی تورک، آنچنان سراسیمه و با دستپاچگی همراه است که حتی مقررات فعلی داخلی نیز نادیده انگاشته می­شود. مثل دستگیری دانشجویان فعال فرهنگی در داخل محیط دانشگاه یا بازداشت بدون حکم فعالان مدنی.

ابراهیم رشیدی ( ساوالان) شاعر، روزنامه نگار و فعال حقوق بشر، روزبه سعادتی، محمد احدی ، مهرداد کرمی، افشین شهبازی دانشجویان دانشگاه تبریز و همگی از مدرسین زبان تورکی آذربایجانی، ناصر دراز شمشیر فعال ملی- مدنی و دانش آموخته علوم سیاسی از دانشگاه دولتی باکو همگی از فعالین جنبش ملی آذربایجان هستند که از ماهها قبل به دلایل نامعلوم در بازداشتگاههای اداره اطلاعات در تبریز و اردبیل به سر برده اند و مسئولان امنیتی ذریربط تا به حال از پاسخگویی نسبت به دلایل دستگیری و اتهامات ایشان طفره رفته اند.

سالار طوری و وحید حبیب چشمه نیز همزمان با روز جهانی زبان مادری دوم اسفند امسال در تبریز بازداشت شده بودند و هم اینک در زندان تبریز به سر میبرند.

با توجه به اینکه جامعۀ مورد خطاب فعالین مدنی آذربایجانی، عمدتاً ملت تورک آذربایجان و با اهداف روشنگرانه می­باشد، چنین فعالیتهائی در تمامی جوامع دموکراتیک ، مجاز و مقبول شناخته می­شود. از آنجائیکه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در فحوای خود چنین فعالیتهایی را در چهارچوب خود مجاز می­شمارد، لذا اقدامات بازدارنده و سلبی از سوی دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی، غیرموجه می­باشد.

ما امضاء کنندگان این بیانیه، ضمن یادآوری مجدد حقوق شهروندی بازداشت­شدگان اخیر از جامعه فرهنگی-مدنی آذربایجانی، و فرصت دانستن فعالیتهای ایشان در مقابل تهدید عنوان کردن آنها، از حاکمیت جمهوری اسلامی ایران خواستاریم تا بدون برچسب زدنهای ناروا، سیاستهای خود را تعدیل کرده، به جای زندان و سلولهای انفرادی، پاسخگوی مطالبات به حق ملتی باشد که سالهاست آثار و علایم تبعیضات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی را در همه جوانب زندگی خود احساس می نمایند و از ابتدایی ترین و طبیعی ترین حقوق بشری خود که همانا تحصیل و اموزش به زبان مادری خود است محروم میباشد.

ملت تورک آذربایجان نسبت به سرنوشت فرزندان خود نگران است و ضمن اتخاذ مواضع صبورانه، ولی نعمت بودن خود را به مدعیان خدمت به مردم تذکر می­دهد.

ملت تورک آذربایجان احیاء حقوق فوت شدۀ خود را حق مسلم خویش می­داند و در این راستا کلیه فعالیتهای متعارف را ستایش و اقدامات مانع تراشانه را سرزنش و نکوهش می­نماید.

اینجانبان امضا کنندگان این بیانیه ضمن بی­اساس خواندن دغدغه­ها و نگرانیهای امنیتی مسئولان ذیربط از قِبَل فعالین مدنی آذربایجانی، خواهان آزادی بدون قید و شرط همه فعالین فرهنگی-مدنی آذربایجانی که در راستای استیفای حقوق ملی ملت تورک تلاش کرده اند میباشیم.

اسامی امضا کنندگان:

حضرتی- متانت پاآهو- سیف الله مرادپور - مجید نقی زاده- اسرافیل فتح الله زاده-کرم استادی- سعید فائزپور- سیروس حسین زاده –محمد عباس پور-حامد ولی نژاد- مصطفی شیخ پور-ولی ابراهیمی- جبرائیل سلیمانی- میثم آزادی-یحیی اسدی- شهرام رادمهر- عباس نویی- سجاد نعمتیان- مهدی بالاگیر- وحید آیین زاده- هادی مهدی پور- حسین اسدی- امیر اسدزاده- عبدالله صدوقی- آیدین فرجی - ابراهیم نوری- ناهید ابراهیمی- سئودا خلدی- عزیز صالح زاده- ولی خانی- نظام غلامی- مهدی حقی- جلال کودریلو - عزت قلی زاده- سجاد سروناز- یاسر احمد پور- محمد سعید افضلی- علیرضا چنگیزی- غفار ابراهیمی- رمضان کریم زاده- زهرا عابدینی- ارسلان محب زاده- علی فیضی پور - مینا اجللی -عباس لسانی - - اکبر آزاد -محرم کامرانی- تقی سلحشور -جلیل غنیلو - رضا عباسی - جمشید زارعی صفیه قره باغی - موسی موسوی - تئلناز نعمتی، داود خداکرمی - ایواز بیات –آیت مهر علی بیگلو-صالح ملاعباسی- احمد فتحی زاده- علی عزیزی- مرتضی محمدی- حسین جعفرپور- سجاد عبدی - بابک رضایی- جلال صالح پور - رسول پور زمانی- نعیم احمدی- علی طهماسبی- علی اسکندری- حسن رضایی- مریم بهشتی- کیان پیغامی- حافظ سردارپور- سیامک میرزایی- حسن بالایی- کیومرث اسلامی- نادر عزیزی- مهدی زینالی- حسن کوهی- جعفر آقامحمدی- محمد اسکندرزاده-جواد فتحی نادارلی-خسرو سیدی نادارلی- بهنام شیخی-یوسف نقدی زاده-پرویز لیمویی- حسن قنبری-سجاد ستاریان نادارلی- اکبر پاشایی – مهدی قره داغی- مریم جباری جعفر شهبازی- حمید جباری- - نصرالله ولی زاده- علی خان علی رشیدی- مهدی اصولی- بهزاد عبدی- شهریار حبیبی فر- هادی حمیدی شفیق- غلام جباری- محمد علیزاده -محمد حسین زاده- بهنام شیرین کام- نگار محمد پور- رضا منصوریان- مرتضی دوست علینژاد- محمد عبدالمحمدزاده- هوار عبادی- رضا نادری افشار - محبوب خداد - شهریار شقاقی- بهرام فرجی - اکبر جهانگیری- علی جباری- وحید امین- پرویز حمیدی شفیق- ملیحه قربانی- جعفر نوری- طاها کرمانی- ابوالفضل امینی- ولی الله ظهرابی- علی صادقی- حسین ماهری- پینار فرج زاده- عارف تابع- جواد روحی نژاد- سجاد جوادی- وحید آقامراد- مصطفی عوض پور- مصطفی ویسی- عسگر اکبرزاده- مینا اکبری -میکائیل حسنی- رضا آذربار- سعید خیری - پوریا صفاری- میناوند حسین علی- هادی اکبری- بهمن نصیرزاده- نادر محرمی- سکینه فلاحتی- علی قاسمی- یوسف رحیمی- محمد علی پورمرادی- غلامرضا رضایی- پریا خلیل زاده- علی مهدوی- محمد رضا امانی - موسی پریزاد- خدیجه کهوران- آیسان آب- علی منافی آذر- سولماز شکری- ارسلان جعفروند- رضا حقی- جلال رشیدی- بابک شریفی- وحید موسوی- آیدین ذاکری- حامد فرزانه خلیفلو -یوسف سلحشور- فرزاد بهرامی مقدم- میلاد آقا محمدی- داود عبدی - علی خانی- فرنوش توحیدی- علی عبدی- محسن سلمانی- فردین پاشانژاد - غلامرضا قرنی- سونا فرج زاده- عبدالرضا آقاسی- منصور سیفی- فتح الله محمدپور - میثم نوروزی- صغرا قلی زاده- فیروز عبدی- لطیف حسنی- حسن کریم زاده- حجت اسکندری- رسول کریم زاده - عسگر کریم زاده- سیامک سیفی- حسن قنبری- اسماعیل اسماعیلی- سهیلا علیپور- یاسر باقری- بهاره نهادی- ناصر علیرضایی- جواد حسین زاده- احمد جدی- محمد پورعلی- بهروز رضایی-محمد خطیبی- بلال جوانی- یاشار کریمی- حمید حقی- جواد کارگر- مسعود خجسته - اسماعیل جوادی- اکبر بهرام زاده- عسگر عباسی- حسین امانی - یاسر ارتشی- خلیل رضایی- اسفندیار اکبری- علی پناهی-بهروز قره داغی- اکبر نجاتی- فرزاد کاظمی- حسن شاهدی- محمد رضا عوض پور- جواد زارعی- حسن کریمی - وحید فرشی- ساسان نقی زاده- مهدی حمیدی شفیق- سمیرا وهابیان- بهبود قلی زاده- فاطمه حمیدی کندول- حسین هرگلی- ایلهان اسدزاده- قدرت الله یوسفی- مرتضی آقاسی- حسین صدوقی- علی سیرناک- آرمان تیزویر- مرتضی عوض پور- حسین نقی پور- احد عظیمی- مسعود حسین زاده - محمد امیری- علی ایمانی- - عسگر نادری- یعقوب رمضانی- محمد علی مرادی- داود شیری- رسول رضوی -محمد تاجدهی- مرتضی جعفرپور- رامین عباسی- هدایت ذاکر- فرزاد مهدوی- حجت مختارزاده- رجب مهدوی- بهزاد کاظمی- سعید ارمغان- احد کاظم زاده- سالار جعفری- صدرا آقاسی- مهدی مهدی پور - فرزین مکاریان- سهیل غلامعلی زاده- صمد لادوند - سعید عباسیان- رحیم میرزایی- سعید فرشی- اکبر افکاری- رحمان گوهری- فردوس چاپاری- مهدی ماهری- رامین مهدی فر- مهدی ابراهیم زاده- مهدی محمد زاده- جعفر اکبرزاده- شکرالله قهرمانی- سالار محرم زاده- محمد حقی- احمد علیزاده- نادر محمودی- مهدی خالدی- سهیل شاطری- محمد سرافراز- محمد رسول زاده- محمد رهبری- بهزاد قرا ملکی- سجاد شایان فر- عبدالله جواد پور- علی پاکباز- جاوید نظمی- بابک بقایی- عارف عزتی- رضا جوادپور- محرم حسین زاده- محمد آذری- کریم محمدزاده- رضا ابری- محمد رشیدی- هادی اکبری- موسی سیفی- بهنام نورمحمدی - رضا جعفری- علی کریمی- جواد سروناز- احمد آقایی- بهار احمد- جواد حسن پور- محمد اسکندر زاده - نیّر آهنکوب- محمد بافنده- آیدین باقر زاد- ابراهیم عطا زاده- ناصر پاکپور- آیت خیرجو- رحیم غلامی- حمیده رحیمی- سولماز حبابی- آیدین حسینی- بهروز عبدی- مسعود حسین زاده- بهزاد خدادی- فرج نوری- محمد راهور- حمید رمضانی- وحید راستگو- میکائیل فرخی - صابر جهانی- وحید صدیقی – اکبر صادقیان- آیدین سلیمی- یاشار سلیمی- مهدی حیدری- فرشادمحمدی- علی ناصری-سولماز جمالی- صیاد محمدی- محمد پورشادلو- شاهین حسنی- یوسف قصابی- قاسم سربازی - آیت شجاع وند- حسین علی محمدی- حمید طاهری- محمد محمودی- سیامک ایرانی - حمید منافی نادارلی- پیمان قربان زاده- مرتضی مرادپور- هادی ممی پور- جلیل علمدار میلانی- هانیه عبدی- آیت مهرعلی بیگلو- کیانوش توحیدی- امیر مرادی-جابر مهرعلی بیگلو- محمد ولیلو- حسن پیش دست- مهدی عباسی- کریم میرزایی- سعید علی کرمی- یعقوب کریمی- سمیه صمدی- محمود فضلی- حبیب عندلیبی- محمد بورند- حسین نقی لو- علیرضا حمیدی شفیق- یونس سلیمانی- اباست کریم زاده - بابک کیومرثی- عادل بوقجه چی - علی رضایی- هادی مولوی- بابک حسین مقدم- الله وردی قربانی-جبار دانشور- عسگر صدوقی- محمد خداوردی- قادر نوروزی- جواد رجب زاده- محمد آخوندی- مهدی اعظمی- مهدی قیاسی- محمد عباسی- جبرائیل فرخی- یدالله دشتی- شهرام شوقی- علی هدایتی- میلاد ملتی- رامین رضایی- یاور قهرنیا- وحید نیرومند- وحید صفری- رزاق قدیری- علی عباسی- داود نوروزی- هادی امین پور- رضا نهاوندی- امیرخان بهاری- آرش جعفری- یاشار نجفی- آرمان محمود زاده- سینا بلوری- رحیم فرزانه- فرزاد سلطانی- یاشار رنجبر- توحید احمدی- غلام رضا حدادی- اکبر ابولزاده- احمد ویسی- یاسر کریم زاده- رضا اشجع - کیاوش توحیدی- وحید فائزپور- میلاد کوزه- کاووس ناصری- نیما کارجویان- سعید سلطانی- هاجر مجی- هاشم فعال مغانلو- سیاوش حبیب زاده- محرم خورشا- اکبر قنبرزاده- مرتضی خلقی- فرید جودی- یاسر جعفرزاده - شیرزاد حاجیلو بهنام سلطان بیگی - ابراهیم فاتح پور-حسین ولیزادهکریم یکان کهریزی - جواد خانعلیلو- افشین نمازی- فرشاد حسین لو- رضا شوکتی- رضا محمدزادگان- عسگر باقرزاده- صابر صفری- بهروز جعفرزاده - سعید پورجعفر - وحید عباسزاده - نعمت حاجیلو - سلمان عراقی - سالار عراقی - حجت عراقی - پیام علم قلیلو- اکبر عبدالهی - اسلام علی اکبرلو - مصطفی اوروجقلیلو- محرم قادری - عسگر نوری - کرم دودانی - مهندس محمد عباسپور - محمد بهنام فر - اکبر نعیمی - مصطفی جباری - الله وردی اباذری - رسول حاجیلو - عباس نعیمی - رسول فهیمی- علی اویسی - اکبر رزمی - ولی رضایی - علی خنجر خانی - علی رضا نجفی - حسن طالب زاده - حسین اباذری - حسین رنجبر - رضا علیزاده - حسین عزتی - جواد کارگر - بهزاد حاجیلو - داوود اکبری- عباس علیلو - اکبر صادقی - مهرداد ذاللو- حسین باقرزاده - جلیل نادر علی - مهدی صفدری - محمد ابراهیمی - عباس حاجیلو - ابراهیم حاجیلو- احمد موسوی - ناصر رستملو- غنی غنی زاده - رضا زرخانی - فرشید حسین نژاد فرهاد هادوی - محمد مددلو - صابر نصیری - وحید زمانی - سعید محمودی- محبوب زینال نژاد - عبدا... شفاهی مهدی شفاهی - محمد بی غم - حامد حسین پور