آذوح: سازمان حقوق بشری در گزارشی مشخصات 3 زندانی را منتشر کرده اند که پیش از ۱۸‌سالگی به اتهام ارتکاب قتل محاکمه و محکوم به اعدام شده‌اند. احکام چنین زندانیانی پس از رسیدن آن‌ها به سن ۱۸ سالگی اجرا می‌شود.

نوجوانی که مشخصات آن‌ها منتشر شده است در زندان‌های ایران در شهرهای آذربایجان جنوبی بوکان(بئی کندی) و میاندوآب(قوشاچای) روزهای‌شان را در انتظار اعدام شب می‌کنند.

ایران از اعدام افراد به حکم قصاص دفاع می‌کند و آن را حق خانواده مقتول می‌داند. در همین رابطه محمد‌جواد لاریجانی، رییس ستاد حقوق بشر قوه قضاییه ایران، ۲۸ اردیبهشت ماه امسال از بی‌مهری به حکم قصاص ابراز نگرانی کرد.

همچنین از آن‌جا که جمهوری اسلامی اعدام افراد زیر ۱۸‌سال را به پس از ۱۸ ساله شدن آن‌ها موکول می‌کند، زیر بار اتهام «اعدام کودکان» که در تعارض با معاهده‌های بین‌المللی‌ست نمی‌رود. مواردی هم پیش آمده است که حکومت بر سر راه تلاش‌های مدنی به منظور گرفتن رضایت از «اولیای دم» سنگ‌اندازی کرده است؛ به‌خصوص در مواردی که موضوع به دلیل حضور هنرمندان، ورزشکاران یا دیگر گروه‌های مرجع، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشته است.

از سوی دیگر اما بر اساس قانون جدید مجازات اسلامی که در سال ۹۲ تصویب شد، قاضی حق دارد برای «کودک‌-‌مجرم» به جای مجازات اعدام، مجازات جایگزین تعیین کند، به شرطی که تشخیص بدهد کودک در زمان وقوع جرم دارای «رشد و کمال عقلی نبوده یا ماهیت و حرمت عملش را درک نمی‌کرده.»

این ماده گرچه می‌تواند پیشرفت مهمی در جلوگیری از اعدام کودکان در قوانین ایران باشد که تا پیش از آن کاملا به بحث بلوغ فکری بی‌توجه بود، اما به معنی لغو اعدام کودکان نیست.

بعد از تصویب این قانون، همچنان برخی از نوجوانانی که در زیر سن ۱۸ سالگی به ارتکاب جرم متهم شده بودند، اعدام شدند. با توجه به قانون جدید که می‌تواند به نفع «کودک‌-مجرم‌»ها باشد، برخی از آن‌ها از دیوان عالی کشور تقاضای اعاده دادرسی کرده‌اند و خواسته‌اند تا احکام اعدام‌شان نقض شود و پرونده‌ها‌ی‌شان دوباره و با توجه به موضوع «رشد و کمال عقلی» مورد بررسی قرار گیرد.

دیوان عالی کشور هم در دی ماه سال ۹۳ رای بر وحدت رویه‌ داده است که بر اساس آن تمام محکومان به اعدامی (که قبل از ۱۸ سالگی مرتکب جرم شده‌اند) اگر درخواست اعاده دادرسی کنند، درخواست‌شان پذیرفته می‌شود.

با وجود گذر از این فراز و نشیب‌ها، همچنان متهمانی که اغلب به جرم انجام قتل در زیر ۱۸‌سالگی در زندان به سر می‌برند، منتظرند تا روزی طناب دار بر گردن‌شان حلقه بزند.

جزییات بیش‌تر درباره 3 نفری که از آن‌ها نام برده شده به این شرح است:

    صالح تیموری، فرزند جلال، متولد ۱۹ اردیبهشت ۱۳۷۵:

صالح در شهریور ۹۰ به اتهام قتل عمد از طریق پرتاب سنگ که منجر به ضربه مغزی و سپس فوت مقتول شده، در شهر بوکان بازداشت و در ۲۱ تیر ۹۳ در دادگاه عمومی بوکان به قصاص نفس (اعدام) محکوم شده است. او هم تا سال اول راهنمایی تحصیل کرده و در زندان بوکان نگهداری می‌شود.

    خالد رسولی، فرزند مصطفی، متولد ۲۹ شهریور ۱۳۷۴:

خالد که در شهرستان مهاباد متولد شده، اواخر شهریور ماه سال ۹۰ به اتهام قتل عمد در شهرستان میان‌دوآب بازداشت و در دی ماه سال ۹۳ در دادگاه عمومی این شهر به قصاص نفس (اعدام) محکوم می‌شود. او تا سال دوم راهنمایی درس خوانده و اکنون در زندان میان‌دوآب نگهداری می‌شود.

    اسعد رسول‌نژاد، فرزند علی، متولد ۱۶ مهر ۱۳۷۵،

اسعد از اهالی شهرستان مهاباد بوده و به اتهام قتلی که در ۱۷ فروردین ماه سال ۹۱ در شهر بوکان به وقوع پیوسته بازداشت شده است. او در سال ۹۴ در دادگاه عمومی بوکان به قصاص نفس (اعدام) محکوم شد. اسعد تا کلاس دوم راهنمایی درس خوانده و در زندان بوکان به سر می‌برد.

این احکام در حالی صادر شده‌اند که ایران میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و کنوانسیون حقوق کودک را امضا کرده است و موظف است به اعدام کودکان پایان دهد.