همه جنجال‌های دختر آیت‌الله
آذوح: احسان مهرابی
«عایشه شتر سوار، فائزه موتورسوار»؛ این شعار گروه‌های حامی رهبر جمهوری اسلامی علیه فائزه هاشمی که این روزها در کانال‌های تلگرامی‌شان دوباره رواج پیدا کرده، بیش از ۲۰ سال سابقه دارد. در سال‌های ابتدایی دهه ۷۰ که فائزه هاشمی در رسانه‌های ایران با طرح شعار آزادی دوچرخه‌سواری زنان به شهرت رسید، بعضی از اعضای گروه‌هایی چون انصار حزب‌الله و مداحانی چون حاج منصور ارضی در جلسات خصوصی‌شان او را با الفاظ توهین آمیزی خطاب قرار می‌دادند از جمله کلمه‌هایی که بر وزن نامش بود.
فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی فائزه هاشمی از همان ابتدا با جنجال و ورود به خطوط قرمز همزاد بود. از همین رو گروهی از سیاسیون ایران به زعم خود برای تمجیدش به او لقب «تنها مرد خانواده هاشمی» را داده بودند. فائزه هاشمی اما بعدها گفت که این لقب را تعریف از خود نمی‌داند و به زن‌بودنش «افتخار» می‌کند.
دختر اکبر هاشمی رفسنجانی پیش از آنکه در فضای عمومی مطرح شود، در گفت‌وگوهای خصوصی سیاستمداران به دلیل رفتار متفاوتش مانند پوشیدن شلوار جین و چکمه قرمز، رفتن به اسکی و جویدن آدامس مطرح بود.
منتخب دوم تهران
اولین تجربه سیاست‌ورزی جدی فائزه هاشمی هم شگفتی‌آفرین بود چرا که برای نخستین بار، یک زن منتخب دوم تهران می‌شد؛ هر چند که فائزه هاشمی و مادرش اعتقاد داشتند که او در انتخابات مجلس پنجم در تهران اول شده و در نهایت در توافق با پدرش نام او را دوم اعلام کرده‌اند. فائزه هاشمی پیش از نمایندگی مجلس هم از اعضای شاخص حزب کارگزاران سازندگی بود؛ در فضایی که زنان در احزاب سیاسی چندان جایگاهی نداشتند.
پس از انتخابات مجلس پنجم نام فائزه هاشمی به عنوان یکی از نامزدهای احتمالی انتخابات ریاست جمهوری سال ۷۶ هم مطرح شد اما اکبر هاشمی رفسنجانی در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت که جایگاه نمایندگی مجلس برای دخترش کفایت می‌کند.
او یکی از حامیان جدی محمد خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۷۶ بود و تعدادی از سخنرانی‌هایش در شهرهای ایران با حمله “گروه‌های فشار” به هم خورد.
پس از انتخاب محمد خاتمی، فائزه هاشمی از جمله اولین کسانی بود که خواستار حضور زنان در کابینه شد و در نطق خود در مجلس گفت که «هر جا زنان در برنامه‌ریزی‌ها، سیاستگذاری‌ها و بخصوص در مقاطع کلان حضور نداشتند خیلی چیزها را از دست داده‌اند.»
نطق‌های فائزه هاشمی درمجلس تنها محدود به حقوق زنان نبود و او مواضع سیاسی نزدیک به حزب کارگزاران سازندگی و گروه‌های مشهور به دوم خرداد را نیز مطرح می‌کرد. از جمله چندین بار توقیف مطبوعات را «قصاص قبل از جنایت» خواند.
او همچنین در یک نطق از غلامحسین کرباسچی، شهردار تهران و دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی دفاع کرد و در اعتراض به بازداشت شهرداران تهران و سپرده شدن تحقیقات این پرونده به حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی به فرماندهی محمدرضا نقدیگفت که «این پرونده از روند قضایی خودش خارج شده» است.
توقیف روزنامه زن
پس از ظهور روزنامه‌های جدید درسال ۷۶، روزنامه زن با مدیر مسئولی فائزه هاشمی از جمله روزنامه‌های بحث برانگیز بود. انتشار کاریکاتوری درباره نصف بودن دیه زنان نسبت به مردان و انتشار پیام نوروزی فرح پهلوی، انتقادهای چهره‌های محافظه‌کار را به دنبال داشت، تا آن جا که محمد یزدی، رئیس وقت قوه قضائیه ایران درخطبه‌های نماز جمعه شخصا از فائزه هاشمی انتقاد کرد.
فائزه هاشمی نیز پاسخ رئیس قوه قضائیه و برخی از امامان جمعه را در نطقی در مجلس داد که اعتراض برخی نمایندگان محافظه‌کار را به دنبال داشت و برای دقایقی جلسه علنی مجلس را به هم ریخت. او گفت که محمد یزدی و افراد دیگری که «عنوان پرطمطراق نمایندگی ولایت فقیه را یدک می‌کشند یک هزارم خانواده هاشمی برای انقلاب سرمایه‌گذاری» نکرده‌اند.
پس از حمله به عبدالله نوری و عطاء‌الله مهاجرانی در مراسمی در حاشیه نماز جمعه تهران درسال ۷۷، روزنامه زن نوشت که محمدرضا نقدی، رئیس فعلی بسیج، در سازمان‌دهی این حمله نقش اصلی را داشته است. دادگاه شکایت محمدرضا نقدی از فائزه هاشمی هم یکی از جنجال برانگیز ترین دادگاه‌های آن سال‌ها بود.
درنهایت روزنامه زن یک سال پیش از توقیف دسته جمعی روزنامه‌ها در سال ۷۸ توقیف شد.
در انتخاب مجلس ششم اما موتلفان دیروز فائزه هاشمی به صف مخالفان او پیوسته بودند و او را با چوب کارهای پدرش می راندند. فائزه هاشمی پیش از برگزاری انتخابات مجلس ششم و در مهر ماه ۷۸ در نطقی خواستار آن شد که دلایل رد صلاحیت نامزدهای انتخابات مستند باشد و شورای نگهبان به نامزدهای رد صلاحیت شده اجازه دفاع از خود را بدهد.
او در این سخنرانی گفت که «کشور به اعتدال نیاز دارد». این توصیه فائزه هاشمی اما در فضای آن روزها خریداری نداشت، چرا که اکثر گروه‌های اصلاح‌طلب مانند مجمع روحانیون مبارز و حزب جبهه مشارکت مخالف ریاست اکبر هاشمی رفسنجانی بر مجلس ششم بودند و تلاش می‌کردند مانع راهیابی او به مجلس شوند.
جنجال “صبح امروز”
درهمین گیرودار بود که سخنان جنجالی فائزه هاشمی در روزنامه صبح امروز منتشر شد. او دریک سخنرانی در دفتر حزب کارگزاران سازندگی به شدت از اقدامات گروه‌های مشهور به چپ اسلامی در دوره رهبری آیت‌الله خمینی انتقاد کرده و از جمله گفته بود که آنان پس از عزل آیت‌الله منتظری از قائم مقامی رهبری رفتار خیلی نامناسبی با او داشته‌اند.
از آنجا که این سخنرانی عمومی نبود، انتشار آن حاشیه‌های زیادی داشت و افراد نزدیک به فائزه هاشمی روزنامه “صبح امروز” را به شنود و جاسوسی متهم کردند. درنهایت اما گفته شد که یکی از مدیران شاخه‌های حزب کارگزاران سازندگی که چند روز پیش برکنار شده بود، نوار این سخنرانی را در اختیار روزنامه “صبح امروز” قرار داده است.
در تمام مدت انتخابات مجلس ششم فائزه هاشمی تمام قد از پدرش حمایت کرد و در نهایت به پای پدرش سوخت و از راهیابی به مجلس بازماند. پوسترهای فائزه هاشمی با چکمه‌های قرمز و تصویر زنان در ورزشگاه هم به کمک او نیامد، چرا که در فضای دو قطبی آن روزها فعالیت‌های گذشته او درباره حقوق زنان هم فراموش شده بود.
پس از انتخابات مجلس ششم، فائزه هاشمی تا مدت‌ها از فضای سیاسی محو شد و حتی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ نیز درحمایت از پدرش به میدان نیامد.
انتخابات۸۸ و رفتن به زندان
انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ زمانی برای بازگشت بسیاری از سیاستمداران از جمله فائزه هاشمی به عرصه سیاست بود. او در یک سخنرانی هشدار داد که اگر احمدی‌نژاد دوباره رئیس جمهور شود، «امر بر او مشتبه می‌شود و خود را امام زمان می‌خواند». او همچنین از میرحسین موسوی و مهدی کروبی خواست تا زمان انتخابات دوستی خود را حفظ کنند و «رقیب را اشتباه نگیرند».
پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ فیلم‌های بسیاری از حضور فائزه هاشمی در جمع معترضان به این انتخابات منتشر شد و در همان روزها چندین بار نیروهای لباس شخصی او را محاصره کردند و یک بار توهین‌های فردی به نام سعید تاجیک تا مدت‌ها خبرساز بود.
فائزه هاشمی در نهایت به زندان رفت، اما حضور هیات مجلس برای بازدید از زندان‌ها، باز هم نام فائزه هاشمی را در رسانه‌ها مطرح کرد.
صفر نعیمی رز، نماینده آستارا، پس از این حضور گفت که فائزه هاشمی در بازدید نمایندگان مجلس از بند زنان سیاسی زندان اوین «با کمال افتخار می‌گفت اینجا بهایی داریم، زندانی فتنه، امنیتی و سیاسی داریم و من وکیل همه آنها هستم».
این نماینده مجلس در سخنان خود از فائزه هاشمی با عبارت «سرکرده» زنان زندانی نام برد که این عبارت و برخی از گفته‌های دیگر او، اعتراض فائزه هاشمی را به دنبال داشت. سه سال پس از آن روزها صفر نعیمی رز با اتهام‌هایی از جمله نقش داشتن در زمین خواری‌های گردنه حیران رد صلاحیت شد و فائزه هاشمی به چندین سخنرانی در حمایت از فهرست «امید» رفت، پدر فائزه هاشمی نفر اول انتخابات مجلس خبرگان رهبری در تهران شد و فهرست مورد حمایتش پیروز انتخابات مجلس.
شاید از همین رو، اصولگرایان با تمام توان دیدار فائزه هاشمی با فریبا کمال‌آبادی از مدیران جامعه بهایی را در بوق می‌کنند تا بخشی از ناکامی خود در انتخابات را جبران و مانع ریاست اکبر هاشمی رفسنجانی بر مجلس خبرگان رهبری شوند.
فائزه هاشمی اما در ۵۵ سالگی چیزی برای از دست دادن ندارد و حتی مذمت پدر و موتلفان سیاسی‌اش هم او را از کاری که کرده پیشیمان نکرده است. او دیگر امیدی به حضور در سمت‌های رسمی ندارد و گویا ماموریت خود را همچنان شکستن خطوط قرمز می‌داند.
