چندی پیش مطلبی در مورد رتبه بندی هوشی ملت های جهان خواندم. این مقاله كه خلاصه ای از یك كتاب با عنوان وزن هوشی ملت ها بود و توسط دو استاد سرشناس دانشگاه به نگارس در آمده بود برایم تامل برانگیز بود. بارها شنیده بودیم كه ایرانیان از لحاظ هوشی جزو 10 ملت برتر دنیا هستند و البته منظور از ملت ایران همان فارس ها بودند؛ بدیهی است آذربایجانیان، كردها، تركمن ها و ... اصلا مورد نظر نبوده اند. چراكه بدون تردید آنها كشوری مثل جمهوری آذربایجان را داخل در 10 كشور باهوش جهان نمی بینند كه هم ریشه با آذربایجانیان ایران است. این قضیه به حدی بدیهی به نظر می رسید كه ملی گرایان ایران و پان فارسها از برتری هوشی شان در تمام نقاط دنیا داد سخن می دهند و حتی آیت الله خامنه ای در یكی از سخنرانیهایش ادعا می كند كه مستندا می داند كه ملت ایران در راس هوشمندترین ملل جهان هستند و...

 قضیه تنها به اینجا ختم نمی شود. عده ای كه قضیه را حتمی و جدی گرفته اند آنرا به تاریخ به اصطلاح باشكوه ایران باستان نیز ربط می دهند و برخی دیگر كه دوران اسلامی را بیشتر می پسندد تفكر ایرانی، هنر ایرانی، نبوغ ایرانی و... را به رخ تاریخ می كشند. اما نتایج این كتاب بسیار جالب و تامل برانگیز است. قبل از اینكه جدول رتبه بندی 81 كشور جهان را از این كتاب برایتان بیاورم اندكی در مورد IQ یا همان ضریب هوشی توضیح می دهم:

ضریب هوشی IQ یك نسبت است كه از تقسیم سن عقلی بر سن تقویمی ضربدر صد به دست می‌آید. اگر سن عقلی با سن تقویمی یكسان باشد، ضریب هوشی صد می‌شود ولی در بعضی مواقع در بعضی افراد سن عقلی بیشتر می‌شود كه این فرد هوشی بیشتر از سایر افراد دارد.

برای به دست آوردن سن عقلی راه‌های زیادی وجود دارد و معمولا كارشناسان از تست‌های خاصی استفاده می‌كنند كه جنبه‌های مختلفی مانند تشخیص الگوها، قدرت حافظه كوتاه ‌مدت، استفاده فرد از واژه‌ها، سرعت محاسبه فرد، درك روابط یا جبر، اطلاعات عمومی، محاسبات ریاضیات، درك فضایی، منطق و املا را ارزیابی می‌كند.اخیرا در مورد صحت نتایج آزمون‌های هوش متداول شبهات زیادی وارد شده است. انجمن روان‌شناسی آمریكا در سال 1995 هوش را به عنوان «توانایی فهم مسایل پیچیده، انطباق موثر با تغییرات محیطی، یادگیری به دنبال تجربیات، استفاده از اشكال مختلف استدلال و فایق آمدن بر مشكلات از طریق تفكر» تعریف كرده است.

این انجمن بر این موضوع تاكید دارد كه آزمون‌های متداول هوش به هیچ وجه توانایی سنجش چنین سازه انتزاعی پیچیده‌ای را ندارد. مطالعات متعدد، ارتباط مثبت و قوی بین ضریب هوشی با موفقیت تحصیلی، میزان درآمد، سطح سلامت، طول عمر و سطح اجتماعی و ارتباط منفی و قوی با بی‌كاری و ارتكاب جرایم را نشان داده است. به این ترتیب موضوع ضریب هوشی پایین یا افت ضریب هوشی و در مقابل آن سازوكارهای ارتقای ضریب هوشی به یك مقوله راهبردی اجتماعی و اقتصادی در بسیاری از كشورها تبدیل شده است. به این ترتیب دستیابی به میانگین ضریب هوشی بالاتر یكی از ابزار توسعه و به طور هم‌زمان یكی از دستاوردهای مهم توسعه محسوب می‌گردد.

ضریب هوشی اقوام وملل

مطالعات فراوانی روی تفاوت متوسط ضریب هوشی در كشورهای مختلف صورت گرفته است. میانگین ضریب هوشی در آمریكا و انگلستان حدود 100 است. این عدد برای شهروندان ژاپنی، چینی، كره‌ای، هنگ كنگی و تایوانی 105 و برای تركیه، كشورهای خاورمیانه و جنوب آسیا بین 78 و 90 و برای كشورهای آفریقایی پایین تر از صحرای آفریقا بین 65 تا 75 است. در این میان كشور ایران با ضریب هوشی متوسط 84 رتبه 97 را بین 185 كشور جهان دارا می‌باشد. هوش یك سازه انتزاعی مولتی فاكتوریال محسوب می‌شود و هنگامی كه صحبت از تفاوت ضریب هوشی بین دو فرد می‌شود تفاوت‌های ژنتیكی، تفاوت‌های محیط فیزیكی، تفاوت‌های محیط روانی و تفاوت‌های آموزشی به خصوص در دوران كودكی می‌تواند توجیه كننده تفاوت ضریب هوشی باشد، اما هنگامی كه با تفاوت میانگین ضریب هوشی میان دو كشور یا دو نژاد مواجه می‌شویم قایل شدن به تفاوت ژنتیكی، به نوعی به معنای وجود نژاد برتر (ژن برتر) است.

جدول و آدرس اینترنتی مقایسه ضریب هوشی 82 كشور جهان:

منبع: http://en.wikipedia.org/wiki/IQ_and_the_Wealth_of_Nations

points.