تحلیلی بر نخستین نشست رسمی مجمع نمایندگان چهار استان آذربایجان جنوبی در مجلس شورای اسلامی در جهت بررسی راهکارهای توسعه شتابنده منطقه در تاریخ 16/12/1391

لازم به ذکر است که منطقه شمال غرب کشور شامل چهار استان: آ.شرقی، آ.غربی، اردبیل و زنجان می¬شود. و تمامی مطالب داخل () عینا کپی شده از خبری از سایت خبرگذاری جمهوری اسلامی ایران "ایرنا" است که از لینک زیر می¬توانید آن را مشاهده و مطالعه فرمایید.

http://www5.as.irna.ir/fa/News/80573736/اقتصادی/نمایندگان_مجلس_راهکارهای_توسعه_شمال_غرب_کشور_را_بررسی_کردند

عدم توجه دولت و حکومتین پهلوی و جمهوری اسلامی به منطقه آذربایجان باعث پسرفت اقتصادی منطقه طی دهه¬های گذشته شده است  که مسلما مهاجرت¬های قرن معاصر از استان¬های آذربایجان به تهران، اصفهان و سایر مناطق فارس نشین عمدتا بدلیل این عدم سرما¬گذاری¬ها و حتی انباشت سرمایه آذربایجان در مناطق مرکزی ایران است (نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی با ارایه آماری از وضعیت اقتصادی و صنعتی آذربایجان شرقی در دوره های مختلف اظهار کرد: این استان از نظر رشد صنعتی در سال 56 رتبه دوم کشور را در اختیار داشت که این رقم در سال 74 به 17 تنزل یافت).

با توجه به اینکه منطقه از سرمایه¬گذاریهای کلان اقتصادی محروم است یا به تعداد کم انجام می¬شود و شاید نتوان گفت عمده، ولی نسبت سرمایه¬گذاری¬های خرد اقتصادی به کلان در منطقه آذربایجان بیشتر از مناطق مرکزی ایران است و برای نوبازسازی اقتصاد آذربایجان، منطقه نیاز مبرم به سرمایه¬گذاری¬های کلان اقتصادی دارد که دولت مرکزگرا از آن سرباز می¬زند ("به گزارش خبرنگار ایرنا، رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در این نشست گفت: منطقه شمال غرب کشور هم اکنون به دلیل کاستی های سال های قبل به شدت نیازمند اجرای طرح های کلان اقتصادی و صنعتی است." و "ˈرضا رحمانیˈ افزود: بدون تعارف باید اذعان کرد که در زمان حاضر برای توسعه سریع و شتابنده استان های این منطقه از ایران اسلامی چاره ای جز انتقال سرمایه گذاری کلان نداریم، چراکه سرمایه گذاری های کوچک تاثیری در ارتقای صنعتی منطقه نخواهد داشت." ).

با اینکه منطقه آذربایجان جنوبی پتانسیلهای شگرفی در تمامی زمینه¬های سرمایه¬گذاری را دارد، ولی عدم توجه و حمایت نهادهای دولتی و سرمایه¬ای از منطقه و در مقابل آن حمایت و سرمایه¬گذاری در مناطق مرکزی و فارس نشین بدون پتانسیلهای آنچنانی مناطق مرکزی، باعث وابستگی اقتصادی هر چه بیشتر مناطق قومی ایران به مرکز می¬شود که به نوبه خود وابستگی فرهنگی را هم به دنبال دارد. در رابطه با این موضوع می¬توان به قسمتی از خبر از زبان رئیس کمسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی اشاره¬ای داشت: (رحمانی، از سهم بسیار پایین استان های شمال غرب کشور در زمینه تسهیلات بانکی کشور خبر داد و اظهار کرد: هم اینک 52 درصد این تسهیلات در تهران گردش مالی دارد و سهم استان های آذربایجان شرقی، غربی، اردبیل و زنجان از مابقی تسهیلات کمتر از استان اصفهان است.).

گذر از عدم سرمایه¬گذاری¬های کلان اقتصادی دولت در آذربایجان ما شاهد انتقال و کنترل واحدهای صنعتی منطقه به مناطق فارس نشین هستیم که با وجود واحدهای صنعتی و درآمدزای بزرگ و چشمگیری چون معدن مس سونگون در آذربایجان شرقی که با مدیریت صحیح می¬تواند تحولی در اقتصاد منطقه ایجاد کند، متاسفانه ما شاهد انتقال مس از سونگون به مس سرچشمه کرمان و کنترل گردش مالی آن از خارج از منطقه آذربایجان هستیم ("رحمانی، توانمندی ها و ظرفیت های صنعتی و معدنی شمال غرب بویژه آذربایجان شرقی را بسیار بالا توصیف کرد و گفت: به عنوان نمونه وجود معدن عظیم مس سونگون در این استان می تواند حلال بسیاری از مشکلات اقتصادی منطقه باشد که متاسفانه تاکنون از آن بهره برداری های لازم نشده است." و "وی اضافه کرد: با وجود اینکه معدن مس سونگون در آذربایجان شرقی واقع است اما تاسف آور است که گردش مالی آن در خود استان انجام نمی شود.").

آذربایجان منطقه¬ای است که با دارا بودن سرمایه¬های عظیم و چشمگیر در بخشهای مختلف و موقعیت استراتژیکی و ارتباطی در منطقه، می¬تواند به نقطقه اول اقتصادی ایران تبدیل شود. که با وجود سیاستهای تورک ستیزی و مرکزگرای حکومت ایران تحقق این قضیه از راههای مسالمت¬آمیز کمی ناممکن به نظر می¬رسد ("رحمانی موقعیت خاص جغرافیایی شمال غرب را مورد اشاره قرار داد و افزود: نزدیکی به کشورهای ترکیه، عراق، جمهوری های آذربایجان و ارمنستان و در حلقه های بعدی به کشورهای حوزه قفقاز یکی از مزیت های بسیار مهم صادراتی منطقه است که باید از چنین فرصتی نهایت بهره را برد." و "وی گفت: با برنامه ریزی های دقیق می توان بازار یکصد میلیون نفری را در این منطقه برای صاحبان صنایع و فعالان اقتصادی و بازرگانی شمال غرب کشور مهیا کرد.")

جالب توجه است که رشد اقتصادی چهار استان آذربایجانی شمال غرب ایران به گفته صادق نجفی، مدیرعامل منطقه آزاد تجاری - صنعتی ارس پایین¬تر از میانگین کشوری است و با سرمایه گذاری 50 هزار میلیارد ریالی در منطقه شمال غرب کشور در شش ماه آینده (خبر مربوط به اواخر سال 91 است)، رشد اقتصادی منطقه به میانگین کشوری خواهد رسید. این نشان دهنده¬ی دستهای پنهان استعمار فارس¬گرایی در ایران است که با وجود پتانسیلهای عظیم پیشرفت و سرمایه¬گذاری در آذربایجان، هنوز رشد اقتصادی آن از مانگین کشوری کمتر است ("نجفی گفت: اگر امکان سرمایه گذاری 50 هزار میلیارد ریالی در منطقه شمال غرب کشور در شش ماه آینده فراهم شود رشد اقتصادی منطقه به میانگین کشوری خواهد رسید این درحالی است که منطقه آزاد ارس توانایی تحقق این موضوع را دارد." و وی افزود: منطقه آزاد ارس با توجه به ظرفیت های خود توانسته از سال 90 تاکنون 15هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری جذب کند.")

همچنین لازم به ذکر است که در منطقه با وجود اینکه کشورهایی چون ارمنستان، گرجستان و ترکیه نقش گردشگری و گذران وقت مردم منطقه را فراهم می¬کنند، ولی به گفته صادق نجفی مدیرعامل منطقه آزاد تجاری – صنعتی ارس، آذربایجان جنوبی توانایی تبدیل شدن به یک منطقه گردشگری و ارائه خدمات در زمینه¬های مختلف در منطقه را دارد که می¬تواند برای جمعیت 300 میلیون حوضه قفقاز ارائه خدمات کند (نجفی: این منطقه بهترین محل برای جذب گردشگر و ارایه خدمات مناسب اقتصادی و تجاری و بازرگانی است که می تواند برای 300 میلیون نفر جمعیت کشورهای حوزه قفقاز ارایه خدمت کند.)

در آخر می¬توان به این نتیجه رسید که آذربایجان با دارا بودن توانایی پیشرفت سریع اقتصادی-تجاری در منطقه به نوعی تبدیل به مستعمره¬ای برای مناطق فارس نشین شده است که در این زمینه خوزستان، لرستان و کردستان را هم می¬توان برشمرد که هزینه عقب ماندگی آنها پیشرفت کویر مرکزی است. که با درنظر گرفتن اقتصاد به عنوان فاکتوری مهم در بطن جامعه، خواه-ناخواه وابستگی فرهنگی هم گریبان¬گیر مناطق مورد استعمار غیرفارس ایران خواهد شد.

20/1/92