قبل از حمله ارتش ایران طبق توافق حکومت ملی شهر زنجان از تبریز جدا شد که در زنجان: شیخ محمد خوئینی روز ۲آذر۱۳۲۵ در دفتر کارش کشته ودر چهارم آذر ۱۳۲۵ شیخ محمد علی رابا تبر کشتند وسر بریده اش را به بام محضر اش انداختند

سراب: محبوب کارگر عضوتفتیش محلی فرقه دموکرات در سراب تکه تکه شد

اردبیل: ۲۶ آذر ساری اسماعیل ، دیباوئیان ، خلیل آذرابادگان که سه دفعه نیمه جان از دار پائین آورده شد دوباره بدار زده شد شاهسون قیزی سریه خانم  پنج روز در سنگر بوده  با وعده و تعهد از سنگر بیرون آمده بعد از تسلیم نامردانه کشته شده (کدخدای سمرین گفته چون زن بود نخواستیم بدست غریبه بیفتد غیرتمان نگذاشت ما کشتیم)

تبریز و ( باسمنج ): علی قهرمانی ( توسط جلادان بنام میهن پرستان به اسامی سلطان‌علی شقاقی ، سیف اله باغمشه ای ، میر شریف ،حاجی علی اکبر بقال و عده دیگر )

دکتر باقری را در نزدیکی گوی مسجد در جلو زن وفرزندانش کشتند و خانه اش را با تانگ ویران کردند ،

اله وردی مبارز محله دوچی  در حین اعدام این سرود را خواند ( آنا یوردم سان ای شانلی وطن – همیشه لیک یاشا آذربایجان )

بیست و هفت نفر افسر که ازشخصیت های نامی ولایق ارتش ملی بودند اعدام شدند

( ژنرال عظیمی ، سرهنگ مرتضوی ، قاضی ، سلطان آزاد، جودت ، دبیرنیا ، آگهی ، غفاری ، ناصری ، احسانی ، شیخی و عمرانی و..)

حسن قاسمی از زندان قبل از اعدام عکس اش را توسط مخبر روزنامه علی خادم به پدرش می فرستند

میاندوآب (قوشاچای): سرهنگ قلی صبحی ( آذربایجان خلق سلاح لی قوه لری ) درهنگام دار طناب پاره گردید

مراغه: ژنرال کبیری باشهامت به استقبال مرگ رفت

میرزا ربیع کبیری ( ربیع الدوله ) وی نشانهای ۲۱ آذروستارخان را داشت بعداز نهضت ملی آذربایجان در مراغه بدار آویخته شد

ارومی: تشکیلات صدری آزادوطن ،نوراله یکانی ، معاریف رئیسی شکیبا ، حیدری صدر جوانان اعدام شدند

محمد امین آزاد وطن از نازلی اورومی بوده پس از پایان تحصیل در ارومی ۸ سال در زنجان بحال تبعید بسر برده واز سال ۱۳۱۹ به زندان قصر فرستاده شده بعداز ۱۳۲۰ در حزب توده زنجان فعالیت داشته در سال ۱۳۲۴ در تشکیلات ملی دموکرات مشغول فعالیت می گردد با تفاق نیروهای فدائی با دار دسته های سرتیپ زنگنه جنگیده وکشته می شود

اعدام شدگان دسته جمعی ارومی دانیه یوشی ، حیدر وبختیار آتا و اوغول ، آرشاک ، هوسپ هوسپیان ، بابا داریوش ، یولیوس یونان ، ویلسون سرگیز ، مبارز مشهور بهرام نابی ، عباس فتحی ، آله وردی مهاجر ، شاد علی خرازی ، ابراهیم بدلی ، یوشید یعقوب ، کئکو ،گورگیز رستم ، یوسف آرام ، مندوجبرئیل ، خسرو یعقوب ،گورگیز خاچو ، باباخان ،

آرسین شاخیان متولد۱۲۷۸ سارنق کندی پس از اتمام فشنگش خود را کشت

خوی : صدر عبدالحسین احمدیو۰ حسین نوری ودیگران

تبریز: فریدون ابراهیمی دادستان حکومت ملی وی در مصاحبه با خبر نگارآمریکائی گفت ( بیزیم افتخارلی آزادلیق نهضت میزه قارشی دشمنلیک ایدنلراونا نسبت تهمت آتانلارلا دانیشماق ایسته میرم ) در خرداد ماه سال ۱۳۲۶ در تبریز بدار آویخته شد

ابوالقاسم عظیمی در سال ۱۲۸۲ ش در نخجوان بدنیا آمده وتحصیلات اش را در تهران بپایان رسا نده ( بادرجه ستوان ) جزو افسران دانشکده جنگ بوده و با درجه سروانی از ارتش ایران به ارتش دموکرات پیوسته است و در ۲۶ آذر۲۵ اعدام گردید

محمود ( محمد ) قاضی اسدالهی دانشکده افسری تهران را بپایان رسانده بوده سرهنگ محمد قاضی اسدالهی از افسران تشکیل دهنده نیروهای مردمی ( فدائی ) بوده و در مرگ اش در تبریز بسیاری غمگین ومحزون بوده اند بعد از۱۳۲۵ اعدام گردید۰

علی فطرت علی محمد اوغلی فطرت در سال ۱۲۶۸ ش در تبریز در یک خانواده روحانی متولد شده و از کودکی در شعر وادبیات دست داشته واز نوشته وآثارش ( دیوان فطرت ، بایقوش وبولبول ) مدت بیست سال کارمند راه اهن تبریز بوده است بعداز سال ۱۳۲۵ در اثر شکنجه درزندان درگذشت ودرتمام اثارش ادبیات ملی را نشان میدهد

دیلیم آذر ائلیم آذر مکانیم آذرستاندیر اگرمین جانیم اولسا هربیری بونا قرباندیر

عبدالحسین احمدی فرزند شیخ احمد درشهر ماکو ( داش ماکی ) در یک خانواده روحانی بدنیا امد ه است پدر وعمویش جزو مشروطه خواهان بوده وپس از مدتی حبس در سوگوتلی اعدام می گردند احمد ازسال ۱۳۱۱ تا شهریور در زندان قصر قاجار بوده واز سال ۱۳۲۳ عضوحزب توده واز سال ۱۳۲۴ به حزب دموکرات اذربایجان پیوست درسال ۱۳۲۵ اعدام گردیده است

قربانعلی ( قلی ) صبحی نوری در سال ۱۲۸۶ در شهر تبریز متولد شده است صبحی در مهرماه ۱۳۲۰ توسط روزنامه ترک زبان آذربایجان به فرقه ملی دموکرات پیوست ودرخلع سلاح قوای دولتی ودر تربیت دسته های فدائی نقش بسیار داشته ومجلس ملی درجه اورا بخاطر فعالیت هایش به سرهنگی ارتقا داد در سال ۱۳۲۵ توسط احمد گوگانی دستگیر ودر زندان پیشنهاد گردید اگر در مراغه در محضر شیخ احمد توبه کند وفرقه دموکرات را لعن و انکار کند از مرگ خلاص می شود

( اولوم ایچون هیچ کیمدن منت گوتورمک فکرینده دگیلم شرف نن المک خوشدور )

- میر ایوب شکیبا در سال ۱۲۸۲ در بندر آستارا آذربایجان ایران متولد شده ودر نهضت جنگل میرزا کوچک خان شرکت نموده وبه جنوب تبعید شده است ومدتی در زندان قصر تهران بوده ودر سال ۱۳۲۰ به عضویت حزب توده در آمد ودر اولین کنگره نماینده دموکرات آذربایجان از تبریز انتخاب گردید و بعد از ۲۱/۹/۲۵ زخمی وسپس توسط عوامل شاه اعدام گردید

عبد الصمد عمرانی فرزند مولام وردی از محال دیکله اهر بوده با رحیم خان چلبیانی سردسته غارت کننده اردبیل مبارزه نموده به حزب سوسیال دموکرات وبعد به نهضت شیخ محمد خیابانی پیوست در سال ۱۳۲۲ صدر حزب توده قاراداغ گردید ودر سال۱۳۲۴به فرقه دموکرات اذربایجان پیوست ودرخلع سلاح نیروهای دولتی نقش مهم داشته ودر سال ۱۳۲۵ در اهر اعدام گردید (بدستور فرماندار وقت جنازه اش چند روزی در خیابان بوده شبانه پنهانی توسط کسانش بخاک سپرده شد)

محمد آگهی یکی از خلبانان نیروی هوائی دموکرات ها بوده ( پیلیوت ) سرتیپ خسروانی وسرهنگ گیلانشاه با خلبانی اومخالف بوده اند با جسارت بآن کارمهم زمان نایل آمد با عوامل آلمان فاشیزم در مبارزه بوده وروزنامه مردم مقالات اش را انتشار میداد سرهنگ آگهی در سال ۱۳۲۵ در منطقه میانه توسط ارتش شاه تیر باران گردید

غلامرضا جاویدان در سال ۱۲۹۰ در اطراف سراب متولد شده و در تشکیلات جاویدان سراب جزو فعالین سیاسی و نظامی بوده توسط سرهنگ جان فولاد دستگیرودر تبریززندانی بوده ودر تشکیل نیروهای مسلح دموکرات نقش داشته مدتی نیز در مراغه بوده درحین اعدام تاجان در بدن داشت سرود آذربایجان را خوانده است

جعفر سلطانی آزاد فرزند حاجی سلطان در سال ۱۲۹۶ ش که اصلش از قاراداغ بوده در تهران متولد گردیده است جعفر دانشکده افسری را در رشته پیاده نظام بپایان رسانده است در سال ۱۳۲۲ به عضویت حزب توده درآمده ودر سنندج دستگیر به کرمان تبعید می گردد وپس از تبعید در یزد به کمک جوانان حزب ایمان را تشکیل داده است واز سال ۱۳۲۴ معاونت لشگررا بعهده داشته سرهنگ سلطانی آزاد با همراهی دوست اش جودت پس از مخاصمه جنگ در جبهه هلاسو با ۲۶ افسر دیگر که همه از افسران متخصص نظامی بوده در تبریز اعدام می گردند

میر کاظم اعلمی، در سال ۱۲۷۸ در یوخاری دیزه مرندمتولدشده پس از ۲۱/۹/۲۴ با فدائیان تحت امر خود با خانهای قاراداغ و مرند مبارزه نموده واز طرف فرقه به فرماندهی میاندواب تعین میگردد در هجوم ارتش به آذربایجان در سال ۱۳۲۵ مدتی در کوهها مقاومت نموده با وعده های مقامات محلی به دیزه مرند مراجعه نموده ودر شهر مرند به دار زده می شود ودر دیزه بخاک سپرده شده است

حسین نوری ( یهودی لئوزون درسال ۱۲۹۹ در فلسطین متولد شده ودر سال ۱۳۱۸ به ایران آمده ودر سال ۱۳۱۹ در اعتصاب غذا ی زندان با دکتر تقی ارانی بنیان گذار چپ در ایران آشنا گردید ودر تشکیلات حزب توده خوی مشغول بوده ودر سال ۱۳۲۴ پس از روی کار آمدن فرقه دموکرات در آذربایجان با آنها همکاری کرده ودر سال ۱۳۲۵ بطرز فجیعی کشته شد

قانلاری یرده قالمیجاق

آزادلیق آذربایجانیندی

نوشته شده توسط محمود محمد هدایتی

 صفحه فیس بوک پیشه وری