داستان پرداخت غرامت جنجالی پژو به ایرانخودرو
آذوح: جواد عسگری
ایرانخودرو پس از فشار منتقدان اعلام کرده است که در قرارداد جدید خود با پژو چند صد میلیون یورو توانسته از پژو غرامت بگیرد؛ با این همه، شرکت پژو چنین ادعایی را تایید نکرده و افشا نشدن جزییات قرارداد بین پژو و ایرانخودرو هم این موضوع را در هالهای از ابهام قرار داده است.
با این همه یکی از مدیران بلندپایه صنعت خودرو فرانسه به رادیو فردا گفت که پژو حاضر شده برخی امتیازات که پیشتر حاضر نبوده به طرف ایرانی اعطا کند را به دلیل ترک بازار ایران به ایرانخودرو داده است. مواردی که چندان برای شرکت پژو خوشایند نبوده است.
این مدیر ارشد فعال در صنعت خودرو فرانسه که نخواست نامش فاش شود گفت: «مدیران پژو فرانسه حاضر شدند امتیازاتی به ایرانخودرو بدهند تا بتواند به بازار ایران بازگردد. از جمله این شرایط سرمایهگذاری مستقیم پژو در ایران است.»
طبق اطلاعیه خبری شرکت ایرانخودرو، پژو برای نخستینبار است از طریق سرمایهگذاری مالی مستقیم در صنعت خودرو ایران حضور پیدا میکند.
ایجاد شرکت مشترک ایرانی _ فرانسوی با سهامداری ۵۰ درصدی هر یک از طرفین مهمترین بخش این قرارداد است که به انتقال تکنولوژی بهروز دنیا، تولید محصولات جدید و همچنین استفاده از بازارهای صادراتی خواهد انجامید. تولید ۲۰۰ هزار مدل جدید شامل ۲۰۸، ۲۰۰۸ و ۳۰۱ در سال از جمله مواردی است که بین طرفین توافق شده و قرار است از این میزان ۳۰ درصد به شبکه فروش پژو صادر شود. تولید این محصولات از سال ۱۳۹۶ آغاز خواهند شد. قرار است حداقل ۵۰ درصد قطعات این پلتفرم در ایران تولید شود.
اما چرا پژو حاضر به دادن امتیاز یا غرامت به طرف ایرانی شده است؟
در اواخر سال ۹۰ و اوایل سال ۹۱، ایران خودرو ۲۵۰ میلیون یورو را از طریق بانک تجارت به حساب بانک سوسیته ژنرال پاریس واریز کرد، در مقابل، با وجود اینکه پول قطعات پژو در حساب این شرکت واریز شده بود، پژو از تحویل قطعه به ایران خودداری کرد و دهها کانتینر از قطعات پژو که توسط ایران خریداری شده بود، مدتها در یکی از بنادر بلژیک باقی ماند. در نهایت و با تلاش یکساله طرف ایرانی و بانک تجارت، ۲۵۰ میلیون یورو به حساب بانک تجارت برگردانده شد و هیچگاه قطعات خریداری شده از پژو به ایران تحویل داده نشد.
در سال ۱۳۹۱ پژو ایران را به دلیل تحریمهای جهانی و خرید حدود هشت درصد سهامش توسط شرکت جنرال موتورز ترک کرد. طرف ایرانی میلیونها دلار صرف ساخت زیر ساختهای تولید محصولات پژو کرده بود. برخلاف طرف ایرانی، پژو هیچ سرمایهگذاری در ایران نکرده و بدون زیان مادی توانست از ایران خارج شود.
پیش از امضای قرارداد با توجه به این پیشینه یکی از مسائل مهمی که توسط طرف ایرانی به پژو اجبار شد موضوع سرمایهگذاری در ایران بود. موضوعی که بالاخره پژو حاضر شد برای از دست ندادن بازار ایران آن را بپذیرد.
ژان کریستوف کمار مسئول منطقه آفریقا و خاورمیانه پژو سیتروئن گفته است: «ابتدا ما نوع دیگری از روابط را پیشنهاد دادیم. ولی حالا ایجاد شرکتی مشترک به صورت پنجاهپنجاه، انتقال فناوری و دانش در زمینه صنعتیسازی. مورد توافق قرار گرفته است.»
البته پژو هم در مذاکرات یک اهرم فشار بر روی طرف ایرانی داشته است.
ایرانخودرو پس از تحریم پژو در سال ۱۳۹۱ با تامین قطعات خودروهای پژو ۲۰۶ توسط تامینکنندگان چینی تولید این خودرو را با نشان پژو در ایران ادامه داد.
حدود ۶۰ درصد قطعات پژو ۲۰۶ در آن سال داخلیسازی شده بود و ایرانخودرو برای تولید این محصول سعی کرد با تامین ۴۰ درصد باقیمانده توسط تولیدکنندگان درجه دو چینی به تولید این خودرو با نشان پژو در ایران ادامه دهد. تولید بدون اجازه این محصول در ایران که امتیازش به طور کامل به ایرانخودرو منتقل نشده بود، یکی از اهرمهای فشار پژو علیه ایران خودرو در مذاکرات یکساله بین این دو شرکت بوده است.
شرکت ایرانخودرو اعلام کرده است رویالتی یا حق لیسانسی که ایرانخودرو باید به پژو طی سنوات ۹۰ تا ۹۴ پرداخت میکرد معادل ۶۹ میلیون یورو است که این عدد از میزان کل غرامت پژو به ایران خودرو کم شده است.
این شرکت اعلام کرده بابت تحویل قطعات برای تولید خودروهای پژو در ایرانخودرو و همچنین تحویل تجهیزات و قالبها و ابزارهای تولیدی مبلغی معادل ۳۶ میلیون یورو محاسبه شده است.
بر اساس اعلام شرکت ایرانخودرو، بخشی از غرامت پژو به ایرانخودرو از نپرداختن حدود ۱۴۵ میلیون یورو برای تولید خودروهای پژو در ایران خودرو طی سالهای آینده جبران میشود. البته مشخص نشده تا چه سالی ایرانخودرو به پژو حق امتیاز تولید محصولات را نخواهد داد. بخشی دیگری از غرامت پژو هم بابت تخفیف خرید قطعات از این شرکت لحاظ شده است.
آنگونه که شرکت ایرانخودرو اعلام کرده بابت تخفیف در خرید قوای محرکه و حق استفاده از پلتفرمهای جدید پژو به میزان ۲ میلیون دستگاه معادل ۱۶۰ میلیون یورو بین طرفین توافق شده است.
اعطای بخش دیگری از این غرامت هم اینگونه است که پژو خود پول کارشناسان فرانسویاش را در ایران تامین میکند و هزینه آموزش پرسنل ایران خودرو در فرانسه هم بر عهده پژو است.
آنگونه که از اطلاعیه شرکت ایرانخودرو مشخص میشود پژو به طور مستقیم پولی بابت غرامت به ایران خودرو پرداخت نخواهد کرد و عدد ۴۰۰ میلیون یورو برای غرامت اعلام شده، تخفیفهایی است که پژو برای ایران خودرو در نظر گرفته است.
تخفیفهایی که پژو پرداخته تا دوباره بتواند بازار پر سودش را در ایران احیا کند.