هفته سیاه برای ایران و حزبالله در سوریه
آذوح: حمله هفته گذشته شبهنظامیان ائتلاف جیشالفتح، متشکل از گروه النصره و متحدانش به شهرک خان طومان در نزدیکی حلب، یکی از بزرگترین شکستها را برای نیروهای ایرانی و شبهنظامیان شیعهای که در دفاع از نظام بشار اسد در حال نبرد هستند، رقم زد.
گزارشها، شمار کشته شدگان از نیروهای ایرانی، افغان ولبنانی را، ۸۰ تن برآورد کردهاند. دستکم ۱۷ تن از کشته شدگان، طبق برآوردهای رسمی، از نیروهای ایرانی هستند. این بزرگترین تلفات نیروهای ایرانی در جنگ خارج از ایران، پس از جنگ با عراق است.
پس از ضربه خان طومان، ایران و همپیمانانش، ضربهای سختتر خوردند. مصطفی بدرالدین، فرمانده بازوی نظامی حزبالله که بر عملیات نظامی این حزب در سوریه نظارت میکرد، کشته شد.
هنوز مشخص نیست که این حوادث، چه تاثیری در مسیر جنگی میگذارد، که پس از تظاهرات خیابانی معترضان سوری در سال ۲۰۰۱ با خواست تغییر دموکراتیک میگذارد. ایران، حزبالله لبنان و روسیه، به کمک اسد شتافتند تا مانع از سرنگونی نظامش شوند. دیپلماتها و کارشناسان بر این باورند که اگر حمایت همپیمانان نبود، اسد تا کنون سرنگون شده بود.
ضربههای یاد شده، نشان از بهایی دارد که ایران و حزبالله، در جنگ سوریه میپردازند. همچنین دلیلی است بر حجم دشمنی چند جانبهای که در جنگ با آن مواجهند؛ جنگی که در چند هفته اخیر با بی ثمر ماندن تلاشهای دیپلماتیک برای حل و فصل بحران، شدت هم گرفته است.
هنوز به روشنی مشخص نیست که بدرالدین را چه کسی کشته است. در حالی که ابتدا حزبالله انگشت اشاره را به سمت اسرائیل نشانه رفت، اما بعد در بیانیهای اعلام کرد که حمله توپخانهای مخالفان اسد باعث کشته شدن او شد. اسرائیل در این باره طبق معمول اظهار نظر نکرده است، اما مخالفان اسد هم مسئولیت حمله به پایگاه حزبالله در نزدیکی فرودگاه بینالمللی دمشق را که به مرگ بدرالدین انجامید، بر عهده نگرفتند.
برخی از دشمنان اسد، شکست ایران در خان طومان که پس از شکستشان در شهر العیس حاصل شد را همچنان جشم میگیرند. یک کارشناس امنیتی نزدی به دمشق به خبرگزاری رویترز گفته است که روحیه دولت سوریه و نزدیکانش پس از شکستها در مناطقی که به سختی آنها را باز پس گرفته بودند، تضعیف شده است.
یکی از دلایل احتمالی این شکستها، میتواند کاهش حمایت هوایی روسیه از نیروهای اسد و متحدانشان باشد. روسیه به مدت هفت ماه، از اسد، پشتیبانی هوایی کرد. مسکو اما در عین حال در تلاشهای دیپلماتیک برای حل و فصل بحران سوریه با مشارکت ایالات متحده آمریکا، حضور دارد و از آتشبس حمایت کرد.
دیدهبان حقوق بشر سوریه میگوید که شدت حملات هوایی روسیه به مناطق تحت کنترل مخالفان، اخیرا کاهش یافته است.
شوک در ایران
حمله گروه النصره و متحدانش به خان طومان، ایران را شوکه کرد. سایتهای نزدیک به سپاه پاسداران، نام و عکسهای ۱۳ ایرانی را که در خان طومان کشته شدهاند، منتشر کردند. اکثر آنها از سپاه مازندران در شمال ایران هستند.
برخی مسئولان و فرماندهان نظامی ایرنی بیم آن دارند که خبرها از تلفات انسانی بزرگ، افکار عمومی را به سمت مخالفت با مشارکت ایران در جنگ سوریه سوق دهد.
این نگرانیها در بیانیهای که دفتر فرماندهی سپاه پاسدران استان مازنداران صادر کرد، به وضوح دیده میشود. این بیانیه تاکید کرده است که برای «حفظ آرامش جامعه» نباید به اطلاعاتی جز آنچه این دفتر صادر میکند، اعتماد کرد .
یکی از کشته شدگان ایران در جنگ خان طومان، شفیع شفیعی، از فرماندهان سپاه قدس و از دستیاران بلندپایه قاسم سلیمانی فرمانده این نیروی نظامی بود. جنازه او همچنان در اختیار شبهنظامیان النصره قرار دارد.
گروه النصره، تصاویری از جنازههای کشته شدگان ایرانی و افغان و همچنین از اسرایی که در دست دارد، منتشر کرده است. محمد صالح جوکار عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ایران میگوید که آمار دقیقی درباره شمار ایرانیهای کشته یا اسیر شده در «فاجعه» خانطومان وجود ندارد.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز تهدید کرده که کشورش به این حادثه، پاسخ خواهد داد.
حزبالله وعده ادامه نبرد را داد
ایران تا کنون کشته شدن شش ژنرال و شمار بسیار بیشتری از افسران دیگر را از سال ۲۰۱۲ در سوریه اعلام کرده است. حزبالله نیز تا کنون حدود ۱۰ تن از مهمترین فرماندهان خود را در سوریه از دست داده است. از زمان ترور عماد مغنیه فرمانده شاخه نظامی حزبالله در سال ۲۰۰۸ در سوریه، بدرالدین بلندپایه ترین شخصیت حزبالله است که کشته میشود.
براوردها از آ حکایت دارد که تا کنون حدود ۱۲۰۰ تن از شبهنظامیان حزبالله کشته شدهاند.
در جریان تشییع جنازه بدرالدین در حومه جنوبی بیروت که جمعه برگزار شد، شیخ نعیم قاسم معاون دبیرکل حزبالله متعهد شد که این حزب، به جنگ خود در سوریه ادامه خواهد داد.