Hakan boz

چئویرن: ائلدار آوشارلی(اولوسلاراراسی حقوق اوزمانی)

آذربايجانين، آمریکا و اسرائیل ايله اولان حربي و تهلوکه سيزليک اورتاقليغي و اوروپا بیرلیگی ايله ده انرژي امکداشليق سببيله قوردوغو علاقه لر، ايراني اولدوقجا ناراحات ائدير.

تهراندا، باکي علیه اينه حياتا کئچيريلن کونفرانسلار، حزب الله انصاري قروپونون لیدري حجت الاسلام بجانی'نين تبريز کونسوللوغونون فعاليتلريني دوردوراجاغي تهديدينده اولماسي، کئچديگيميز گونلرده[1] ايرانلي بير عسگرين سرحد پوزولماسي نتيجه سينده آذربايجان عسگري طرفيندن اؤلدورولمه سي نتيجه سينده روحاني لیدرلرين، آذربايجان علیه اينده کي  چيخيشلاري بو ناراحاتليغي خاريجه وورماق ان کانکرت گؤستريجيسي خوصوصيتينده دير.

جنوبي قافگازداکي آمریکا-آوروپا بیرلیگی-اسرائیل وارليغي

آذربايجان و ايران آراسيندا ياشانان بو سسسيز ساواشین تمل سببي ايسه باکي نين، تهرانا اورتا شرقده تجريد ائتمه يه چاليشان آمریکا-آوروپا بیرلیگی-اسرائیل بلوکو ايله اينکيشاف ائتديرديگي اورتاقليق استراتژی سيدير. بو مضموندا آغ ائوين 1997-جي ايلده حاضيرلاديغي  " خزر حوزه سي نين انرژی اينکيشافي "  آدلي معلوماتدا آمریکانين بوراداکي سیاستي نين دؤرد آنا ايستيقامتي تعيين اولونموشدور. بونا گؤره، آمریکا آذربايجان-ائرمنيستان موناقيشه سي نين حللينه چاليشاجاق؛ دونيا انرژی قايناقلاري نين آرتيريلماسي، گئنيشلنديريلمه سي چرچيوه سينده خزر حوزه سي انرژی قايناقلاريني ايستيفاده؛ خزر حوزه سي اؤلکه لري نين موستقيلليگي و حاکمیتی اوچون روسيادان کئچن بورو خطلرينه آسيليليق اورتادان قالديريلاجاق و آلترناتيو ايخراج يوللاري تاپيلاجاق؛  " ايران تجريد ائديله جک و بو اؤلکه نين خزر انرژیسي مؤوضوسوندا هئچ بير رول اوسته لنممه سيني تأمين ائديله جکدي.  " [2] دؤورون آمریکا خاريجي ايشلر ناظیرليگي مصلحتچيسي Matt Bryza، «  بيز آمریکا اولاراق آوروپا بیرلیگینین خزر طبیعی گازي ايله انرژی قايناقلاريني نوع لره آييريلديرماسي اوچون نابوکو پروژه سینی دستکله ييريک، ايران گازي ايلا نوع لره آييريلديرماسي اوچون دئييل  »[3] سؤزلرييله واشینگنتونون مؤوقعيني دقيق اولاراق اورتايا قويموشدو. بو سببله، خزر نفتي نين آذربايجان اوزريندن آوروپا اؤلکه لرينه داشينماسي فيکيرييله پلانلانان و  « جنوب دهليزي نين »  بسليه جک اولان ترانس-خزر بورو کمري لایحه سي ده تهرانين رئاکسيياسيني چکير.«تهران، خزر بؤلگه سينه عايد اولمايان دؤولتلرين بؤلگه يه موداخيله سينه و حربي وارليغينا ايمکان وئرمه مه سي لازيم اولدوغونو سؤيليه رک باشدا آذربايجاني هدف اولاراق گؤرمکده دير. چونکي خزره ساحيلي اولان دؤولتلردن يالنيز آذربايجان عسگري ايمکانلاريني موعاصيرلشديرمک مقصديله آمریکا ايله امکداشليق ائدير. »[4]

ديگر طرفدن اسرائیلین کشفيات سازمانی اولان موسادا ياخينليغي ايله تانينان  « دبکا'نين اینترنت صحيفه سينده نشر اولونان بير مقاله ده، ايرانين نووه (هسته ای) فعاليتلريني ايزله مک اوچون قاراباغدا کشف ائدن اينسانسيز طياره سي نين، روسيا طرفيندن وورولدوغو ايفاده ائديلميشدي. بونونلا بيرليکده آذربايجان، اسرائیلدن آلديغي اينسانسيز هاوا طياره لرييله داواملي سیلاحلانماقدا اولدوغو و حربي قايناقلارا گؤره تخمينن ايکي آي عرضينده 60 قدر اينسانسيز هاوا طياره سي نين آذربايجان طرفيندن تأمین ائديله جگي ادعا ائديلميشدي.»[5] حربي موسسه نين يالنيز باشلانغيجي اولاراق شرح اولونان بو موقاويله غربلي قايناقلارا گؤره ايکي اؤلکه آراسينداکي اينسانسيز هاوا طياره سي آليش-وئريشي ايروان و تهراندا دا بؤيوک ناراحاتليق يارادير. چونکي آذربايجان-اسرائیل عسگري ياخينلاشماسي خبرلري نين آرديندان 16 نويابر2011ده ايران ايله ایروان آراسينداکي علاقه لرين داها چوخ اينکيشاف ائتمه سي ايستيقامتينده، پرزیدنتلري آراسيندا رئاللاشان تلفن گؤروشمه سي[6] عاغيللاردا سوال ايشاره لري بوراخميشدير.

آذربايجان و ايران آراسينداکي سسسيز ساواش

آذربايجانين ايران علیه داري بلوک ايله حربي و انرژی مرکزلي ياخينلاشماسيندان راحاتسيزليک ائشيدن تهرانين، باکييا ايستيقامتلي سیاستلرينده نامتقارن-پسيکولوژي ساواش ايجرا ائتمکده اولدوغو مشاهيده ائديلمکده دير. ايکي اؤلکه آراسينداکي بو گرگينلييه ايران، ان بؤيوک نامتقارن ساواش عونصورلاريندان بيري اولان حزب اللهي ايستيفاده ائتمکده دير. آذربايجانا قارشي تهديدلر ايرانين يوکسک رسمي ارگانلاردان چوخ حزب اللهين ايران قولو اولان انصاری تشکيلاتي طرفيندن گلمکده دير.  " حزب الله انصاری "  نين تبريز باش کاتيبي حجت الاسلام روح الله بجانی، 3 نویابر 2011ده ائتديگي شرحده[7]، آذربايجان ايقتيداري نين ايسلام علیه داري آدديملار آتماغا داوام ائتمه سي وضعيتينده تبريزده کي  باش کونسوللوغو فعالیتلريني قويماقلا تهديد ائتميشدي. اطلس آراشديرمالارمرکزی پرزیدنتي، سیاست بيليمجي ElhanŞahinoğlu 'نا گؤره آذربايجان و ايران آراسيندا اينکيشاف ائدن  « سون اولايلارا ديقت ائدينجه گؤروروک کي ايران، نابوکو و ترانس-خزر لایحه لري گوندمه گلمه سيندن سون درجه ناراحاتدير. بو سببدن ايران آذربايجانا قارشي تضییق يولونو سئچميشدير. دئمک اولور کي ايراندا آذربايجان علیه اينه هر گون بير شئيلر اولور. گاه مسجيدده آذربايجان علیه اينه شعارلار آتيلير، گاه کنفرانس کئچيريلير. »[8] بو ييغينجاقلارين ان ديقت چکيجي اولاني ايسه تبريزده کي  آيت الله طالقانی مسجيدينده رئاللاشديريلميشدير. تبريزده تشکيل ائديلن  « آذربايجان رئسپوبليکاسي نين ايسلامچيليقلا تانيش اولماسي »  بو کنفرانسدا آذربايجانين صهیونیست و وهابي گؤروشلره وئرديگي دستکدن ناراحاتليق دويدوغونو ايفاده ائدن مهدي نعلبندي،  " آذربايجانداکي ايسلام قارشي سیاستلرين سببيني، ايکي عصردير ايراندان آيري قالماسينا باغلاميشدي. »[9]

ايکي اؤلکه آراسيندا ياشانان بير باشقا گرگينليک ايسه، بيلديگينيز کيمي،، 19 اوکتيابر2011ده آذربايجان-ايران سرحدينده، ايرانلي بير عسگرين آذربايجان اراضيسينه ايجازه سيز گيرمه سيله سرحد پوزولماسي ياشانميشدي. خبردارليقلاري نظره آلمايان ايرانلي عسگر اؤلدوروله رک تاثيرسيز حالا گتيريلميشدي. آرديندان ايران، آذربايجانين ايران سفيري جاوانشير آخوندوو، ايران خاريجي ايشلر ناظیرليگينه چاغيريلاراق، سفيره ايران-آذربايجان سرحدينده کي  سیلاحلي قارشيدورما ايله علاقه دار اعتيراض نوتا [10]وئريلميشدير.

تهران و باکي آراسيندا ياشانان سسسيز گرگينليک ايله علاقه دار بير باشقا ماراقلي ادعا ايسه آمريکالي تلویزیون کانالي فاکس-11-اين سیا معلوماتلارينا اساسلاناراق نشر اولونان 14 نویابر2011 تاريخلي خبرده  « ايران کشفيات خيدمتي نين، آذربايجاندا 2012-جي ايلده سس گتيره جک ايکي هجوم و بير سياسي جينايتي حياتا کئچيرمه يه حاضيرلانماقدا اولدوغو ادعا ائديلدي. پلانا گؤره، بير-بيري نين آردينجا رئاللاشديريلاجاق اولان بو حاديثه لر اؤلکه ده قاريشيقليق و چاخناشما ياشانماسينا بئلجه جامعه ده اعتيراضلارين باشلاماسينا خيدمت ائده جکدي.  »[11] يئني موساوات قزئتي نين خبرينه گؤره ايسه آذربايجاندا ايران رژيمي لهينه ائديلمه سي پلانلانان ضربه پلاني نين ان اهميتلي آکتورلاريندان بيري نين حزب الله ين تبريز باش کاتيبي حجت الاسلام روح الله بجاني اولدوغو ادعا ائديله رک، 4 نويابردا تبريز باش کونسولوسلوغونو ايشغال تهديديني بو وضعيته دليل اولاراق گؤستريلمکده دير.[12] آمریکا-ايران آراسيندا ياشانان اينفورماسيا موحاريبه سي نين، دونيا ايجتيماعيتي مانوپيله (دستکاری) ائتمگي هدفله ديگي گرچگي گؤز قارشيسيندا بولوندورولسا آذربايجان ايله علاقه دار بو سوء قصد ادعالاري نين حقيقتي نين ياناشي، اساسسيز اولا بيله جه یي وضعيتي ده گؤز آردي ائديلممه ليدير.

ايرانين آذربايجان علیه اينه ايجرا ائتديگي نامتقارن ساواشین ان اهميتلي سببلريندن بيري ده بو گون ايران سرحدلري ايچريسينده ايشتيراک ائدن  " گونئي آذربايجان "  داکي بؤيوک تورک اهاليسي نين وارليغي اولدوغو گرچگي اونودولماماليدير. آذربايجانين موستقيلليگيني قازانماسي نين آرديندان، ايران تورپاقلاري ايچريسينده ايشتيراک ائدن آذربايجان تورکلري نين ده عيني موستقيلليک طلبي ايله تهرانين اراضي بوتؤولویونه ايستيقامتلي ائتنيک بير پروبلم ياراداجاغي مؤوضوسونداکي قيد-شرطلر، ايرانين آذربايجانا ايستيقامتلي اينکيشاف ائتديرديگي  « چیرکین » خاريجي سیاست استراتژیسيني آچيقلايار خوصوصيتده دير. باکي و تهران آراسينداکي گرگينليگين بوتون پارادايملار بير يئرده دوشونولدويونده، آذربايجان ايله ايران آراسيندا ياشانان  " سسسيز موحاريبه  "  چوخ اؤلچولو بير وضعيت اولاراق قارشيميزا چيخماقدادير. ديگر طرفدن آمریکا-آوروپا بیرلیگی و اسرائیلين جنوبي قافگازدا وار اولما ياريشيندا ايشتيراک آلمالاري دا ياشانان گرگينليگي داها کامل بير پروبلم حالينا گتيرمکده دير.

[1] اوکتيابر 2011'ده بيله سوار رايونو آرانلي کندي ياخينلاريندا اولان آذربايجان-ايران سرحدينده پوزونتو جهدي ياشانميش، آذربايجان عسگرلري نين خبردارليقلاريني نظره آلمايان ايرانلي عسگر، سرحد تهلوکه سيزليگي صلاحيتليلرينه آچديغي آتش نتيجه سينده حياتيني ايتيرميشدي.

[2] Asrın Projesinin Tamamlanmasının Üzerinden 5 Yıl Geçti -3, Araz Aslanlı, The Fhirst News, 25.07.2011, Çevrimiçi: http://www.1news.com.tr/yazarlar/20110725073642517.html

[3] Nabucco projesi nedir? Ne değildir? ntvmsnbc, 13.07.2009, Çevrimiçi: http://www.ntvmsnbc.com/id/24983042/

[4] Ayşegül Altay, Gerginliğin Adı “Trans-Hazar Boru Hattı” -1, Kafkassam, Çevrimiçi: http://www.kafkassam-merkez.com/index.php?act=content&id=2174&id_cat=5

[5] İSRAİLİN AZƏRBAYCANLA SENSASİON HƏRBİ TƏRƏFDAŞLIĞI, Yeni Müsavat, 27.10.2011, Çevrimiçi: http://www.musavat.com/new/110997

[6] Serj Sarkisyan, Ahmedinejad’l Telefon Görüşmesinde Bulundu, News.am, 16.11.2011, Çevrimiçi: http://news.am/tur/news/82186.html

[7] İrandan gələn təhdidlərin sirri, Bizim Yol, 03.11.2011, Çevrimiçi: http://www.bizimyol.az/index.php?mod=news&act=view&nid=53734

[8] İrandan gələn təhdidlərin sirri, Bizim Yol, 03.11.2011

[9] Təbriz məscidlərində Azərbaycan əleyhinə silsilə tədbirlər davam edir, APA, 31.10.2011, Çevrimiçi: http://www.apa.az/az/news.php?id=239734

[10] İran’dan Azerbaycan’a Nota, The Fhirst News, 21.10.2011, Çevrimiçi: http://www.1news.com.tr/azerbaycan/siyaset/20111021011818962.html

[11] BŞ İLHAM ƏLİYEVİ DEVİRMƏK PLANININ ÜSTÜNÜ AÇDI, Yeni Müsavat, 16.11.2011, Çevrimiçi: http://www.musavat.com/new/G%C3%BCnd%C9%99m/112265

[12] BŞ İLHAM ƏLİYEVİ DEVİRMƏK PLANININ ÜSTÜNÜ AÇDI, Yeni Müsavat, 16.11.2011